Page 238 - Konu Özetleri AYT Fizik

RADYOAKTIVITE

Gama ( ) Bozunumu
Alfa ya da beta bozunumuna uğramış bir çekirdek uyarılmış haldedir. Bu çekirdekler ikinci defa bozunuma uğrayarak ener-
jilerinin bir kısmını foton yayınlayarak dışarıya vermesi olayına gama bozunumu denir. Bu nedenle gama ışınlarının nüfuz
etme gücü çok yüksek olup bu ışınları durdurmak için kurşun levha kullanılır.
Gama bozunumunda çekirdeğin atom numarası ve kütle numarası değişmez.
Bozunum denklemi X → A → X + γ
A
  
Z
Z
Ana Ürün γ ışını
çekirdek çekirdek
+
12
Bozunuma uğramış B çekirdeği uyarılmış C çekirdeğine dönüşür.
12
5 6
+
12 C çekirdeği de gama bozunumu sonucu taban enerji seviyesine geçerek kararlı hale geçmiş olur.
6
+
12 B → 12 C + e
+ϑ
−
7 6
+
12 C → 12 C +γ
6 6

Beta ( ) bozunumundan sonra olan gama bozunumu modeli
−

FISYON, FÜZYON VE RADYASYON
NÜKLEER FISYON (BÖLÜNME)
Atom çekirdeğinin parçalanması ile çok büyük bir enerjinin açığa çıkmasını sağlayan olaya fisyon denir.
Nükleer fisyon, nötronla bombardıman edilen kütle numarası büyük atom çekirdeklerinin parçalanarak daha küçük kütle
numaralı iki veya daha fazla farklı atom çekirdeğine dönüşmesi olayıdır.
1
Radyoaktif çekirdekler parçalandığında çok güçlü bir enerji açığa çıkar. Uranyum elementi nötron ( n) ile bombardıman
0
edildiğinde, uranyum elementinin ( 235 U ), baryum (Ba) ve kripton (Kr) çekirdeklerine dönüşüm reaksiyonu,
92
235 U + 1 n → 141 Ba + 92 Kr + 3 ( n)⋅ 1 şeklindedir.
92 0 56 36 0
Bu tepkimeye göre nötronlar radyoaktif atomlara ait çekirdekler tarafından yutulursa atom çekirdeği kararsız hale geçer ve
iki parçaya ayrılır. Bu sırada üç tane nötron açığa çıkar. Bu açığa çıkan üç nötronda başka çekirdekler tarafından yutulursa
aynı şekilde çekirdekler tekrar bölünerek zincirleme bir reaksiyonun başlamasını sağlar.

Nükleer fisyon tepkimesi

238 MEBİ KONU ÖZETLERİ FIZIK - AYT