Page 250 - Konu Özetleri AYT Fizik

FOTOELEKTRIK OLAY

KRITIK BILGI

Metal yüzeye düşen her bir foton sadece tek bir elektron
koparabilir.

FOTONUN ENERJISI

HATIRLAYALIM

h: Planck sabiti = 6,62 ∙ 10 -34 J∙s dir.
-1
f: Fotonun frekansıdır. Birimi s veya Hertz (Hz)’dir.
8
c: Işık hızı=3 ∙ 10 m/s’dir.
λ: Fotonun dalga boyu olup birimi Å(Angström)’dür. 1 Å = 10 -10 m

Işık kaynaklarından gelen her bir fotonun enerjisi;
c
E = ⋅ = ⋅ eşitliğiyle bulunur.
hf
h
λ
Elektronvolt (eV): Enerji birimidir. Bir elektronun 1 volt potansiyel farkı altında kazandığı enerjiye eşdeğer olup büyüklüğü
1 eV = 1,6 10⋅ − 19 J 'dür.
Fotonun enerjisi için h ve c değerleri yazılıp hesaplamalar yapıldığında
h c⋅≅ 12400 eV ⋅ Å bulunur. Bu eşitlik soru çözümlerinde kolaylık sağlar.

Bu durumda bir fotonun enerjisi elektronvolt cinsinden,
12400 eV ⋅ Å
E = eşitliği ile bulunur.
λ

Einstein'ın Fotoelektrik Denklemi

Bir metalin yüzeyine düşürülen her ışık, metalden elektron koparamaz. Fotoelektrik akımının oluşabilmesi için fotonların
enerjisinin belli bir değerin üzerinde olması gerekir.
Işığın herhangi bir metal yüzeyden elektron sökebilmesi için gerekli en küçük enerjiye o metalin eşik enerjisi veya bağ-
lanma enerjisi denir.
Eşik enerjisi metalin cinsine bağlıdır. Yüzeye gelen fotonun enerjisine ve yüzeyin büyüklüğüne bağlı değildir. Maddeler için
ayırt edici bir özelliktir.

Elektron sökmeyi sağlayan ışığın frekansının en küçük değerine eşik frekansı (f ), en büyük dalga boyuna ise eşik dalga
0
boyu ( ) denir.
0
Eşik enerjisi, E = hf ⋅ = h⋅ c eşitliğiyle bulunur.
0 0 λ
0
Einstein, fotoelektrik olayı enerji korunumundan yararlanarak,
E = E + E K(max) eşitliğiyle fotoelektrik denklemi olarak ortaya koymuştur.
foton Bağlanma
E = Bağlanma enerjisi
Bağlanma
E = Elektrona aktarılan kinetik enerji
K(max)

250 MEBİ KONU ÖZETLERİ FIZIK - AYT