Page 98 - Konu Özetleri AYT Fizik

FİZİK

KONU KUVVET VE HAREKET
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

BASİT MAKİNELER (PALANGA, EĞİK DÜZLEM, VİDA, ÇIKRIK, ÇARK, KASNAKLAR VE BASİT MAKİ-
NELERDE VERİM)
PALANGALAR

Kuvvetten daha çok kazanç sağlama amacıyla hareket-
li ve sabit makaralardan oluşmuş düzeneklere palanga
denir.
F kuvvetinin büyüklüğü makara ağırlıkları ihmal edilirse;
G
F Şekil I'de F = (taşıyıcı ip sayısı 3)
F 3
Şekil II'de F = G (taşıyıcı ip sayısı 4)
3 taşıyıcı ip 4 taşıyıcı ip 4

KRİTİK BİLGİ

İp sayısı için G yükünün hemen üzerinde iplerin en yoğun
olduğu yerdeki ipler sayılır.
Makara ağırlıklarının önemli olduğu durumlarda hareketli
G G makaraların ağırlıkları yük gibi düşünülerek yüke eklene-
Şekil I Şekil II rek işlem yapılır.

NOT
Sabit makaranın ağırlığı kendi askı çubuğuna ve tavana etki eder, kuvvetin değerini etkilemez.

F¶ F¶ F kuvvetinin yaptığı iş G yükünün yer çeki-
mine karşı yaptığı işe eşit olacağından;
F • x = G • h
G
F = G
x 2 • x = G • h
F¶ 2
x = 2h olur. Bu durumda yükü h kadar yuka-
rı çekmek için ip 2h kadar çekilmelidir.
G¶
h G

EĞİK DÜZLEM

Şekildeki gibi bir sürtünmesiz eğik düzlemde G yükünü dengeleyen ya
F¶ da sabit hızlı hareketini sağlayan kuvvetin büyüklüğü;
h
F = G sin⋅ α= G⋅ ile bulunur.
G¶ s h s
α

KRİTİK BİLGİ
α açısı artırıldıkça aynı yükü eğik düzlemde taşıyabilmek için gerekli kuvvet de artacaktır.

98 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - AYT