Page 118 - Konu Özetleri AYT Kimya

KIMYA

KONU ALKENLER
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

ALKENLERİN KİMYASAL REAKSİYONLARI
ALKENLERİN (OLEFİNLER) ÖZELLİKLERİ
• Yapısında en az bir tane ikili bağ bulunduran 1. Yanma
hidrokarbonların genel formülü C H ’dir.
n 2n 3 n
CH O nCO nH Oısı
• En az bir tane π (pi) bağı içerir. n 2 n 2 2 2 2
• Doymamış hidrokarbonlardır.
• En basit üyesi C H (eten, etilen)’dir. 2. Katılma
2 4
a. Apolar reaktiflerin katılması: Çift bağ karbonlarına
H H
katılır ve bağ sayısı teke iner.
C C 120°
H katılması ile alkan oluşur.
H H 2
H C CH + H √ CH 3 CH 3
2
2
2
2
• VSEPR gösterimi AX ’tür, karbon atomları sp
3 Etilen Etan
hibritleşmesi yaptığından düzlem üçgen geometriye
sahiptir. Br katılması ile bromun kızıl kahve rengi kaybolur.
2
• Apolar yapıda olduklarından suda çözünmez. H C CH + Br √ H C CH 2
2
2
2
2
Etilen (eten)
• Karbon sayıları arttıkça London kuvvetleri Br Br
artacağından kaynama noktaları yükselir. 1,2-Dibromo etan
• Yapılarındaki ikili bağ alkenlere reaktif özellik b. Polar reaktiflerin katılması: Katılma Markovnikov
kazandırır. Katılma ve polimerleşme tepkimesi verir. Kuralı’na göre yapılır. Polar reaktifin pozitif (+) ucu
asimetrik alkende çift bağı taşıyan karbonlardan
• Homolog seri oluşturur.
hidrojence zengin olana bağlanır. Negatif (�) grup
• Düz zincirli veya dallanmış olabilir. hidrojence fakir karbona bağlanıp bağ sayısı teke iner.
Alken simetrik ise kurala gerek kalmaz.
• İki tane çift bağ içeren alkadienlerin genel formülü
C H ’dir. Bunlar alkinlerle izomerdir. H C CH + HCl √ H C CH Cl
3
2
2
2
n 2n�2
Simetrik alken Polar reaktif
ADLANDIRMA
CH 3 CH CH + H CI √ CH 3 CH CH 3
2
• IUPAC kurallarına göre üzerinde çift bağı taşıyan en CI
uzun karbon zinciri seçilir. Çift bağın yakın olduğu Asimetrik alken Malkovnikov
uçtan başlanarak numaralandırılır.
katılma ürünü
• Bağlı grupların yeri ve adı okunduktan sonra ikili bağı
taşıyan karbonlardan küçük olanın numarası yazılıp H C CH + HOH √ H C CH OH
2
2
2
3
en uzun karbon zincirine karşılık gelen alkanın adının Alkenlere su katılarak alkoller elde edilir.
sonundaki -an eki kaldırılıp -en veya -ilen eki getirilir.
Br CH 3 3. Polimerleşme
1 2 3 4
CH C C CH Çift bağın uygun koşullarda katalizör yardımıyla
3 3
2�Bromo�3-metil�2-büten açılarak çok sayıda alkenin birbirine bağlamasına
polimerleşme, oluşan ürüne de polimer denir.
• Alkenlerin bir hidrojen eksik şekline “alkenil” denir.
CH 2 CH H H
CH
CH
CH 2 CH Etenil (vinil)
2
CH CH CH n[H C = CH ] √ C C
2
2
CH CH CH 1-Propenil
3
CH CH CH 3 H H
3 n
CH CH CH 2-Propenil (Allil)
CH 2 CH CH 2 Etilen Polietilen (PE)
CH 2 CH CH 2
2 2
PVC ve Teflon da polimerleşme ürünüdür.
118 MEBİ KONU ÖZETLERİ KİMYA - AYT