Page 119 - Konu Özetleri AYT Kimya
P. 119

ALKENLER


                           İZOMERİ                                    ALKEN VE TÜREVLERİ
          •  Alkenlerde  çift  bağın  yerinin  değiştiği  izomerler   Bileşik              Okunuşu
            vardır.                                                   Br  Br
           CH   CH   CH   CH         2-Büten                  CH  C CH CH CH          3-4-Dibromo-2-metil-
              3              3
                                                                2                3         1-penten
           CH   CH    CH   CH        1-Büten                       CH
              3     2        2                                       3
          •  Üç  karbonludan  itibaren  alkenler,  siklo  alkanlarla     CH
            izomerdir.                                                     3
                                                                CH   CH CCH            3,3-Dimetil-1-büten
                                                                  2           3
           CH   CH   CH                  Propen
              3         2                                                CH
                                                                           3
              CH                              Siklopropan
                 2
            CH   CH                                                                   5-Metil-1,3-hekzadien
              2     2
                                                                         CH
                                                                            3
          •  Atomların bağlanma şekilleri aynı, uzayda yöneliş
            şekilleri  farklı  olan  izomerlere  “stereoizomerler”   H  CI                 Kloro eten
            denir. Geometrik izomeri bir çeşit stereoizomerliktir.  H  C  C  H            (Vinilklorür)
          •  Geometrik  izomeri,  cis-trans  izomerliğidir.  Bu      Br Br
                                                                                        1-2-Dibromo eten
            izomeri  alkenlerde  görülür.  İkili  bağ,  bileşiğin  bağ   H  C  C  H
            eksenleri etrafında dönmesini engeller.
                                                                    CI   CI
          •  Alkenlerde  ikili  bağın  karbonlarına  bağlı  gruplar;   C  C              Tetrakloro eten
            düzlemin aynı tarafında ise cis, farklı tarafında ise   CI   CI
            trans olarak adlandırılır.
                                                           CH 2  CH  CH  CH  CH  CH 2   1,3,5-Hekzatrien
          •  Alken  molekülünde  çift  bağ  taşıyan  karbon
            atomlarından birine aynı iki grup bağlı ise cis-trans   CH 3  CH CH 2       Propilen (Propen)
            izomeri gözlenmez.
                                                                        CH 3
                    a    a         a    b                                               2-Bromo-3-metil
                                                                CH   C  C  CH
                     C  C           C  C                           3          3            –2-büten
                                                                     Br
                    a    b         a    c
                                                                    CI   CI
                      Cis-trans izomeri yok                          C  C                 Trikloro eten
                                                                    CI   H
                       a    a   a    a                              H   H
                        C  C     C  C                               C   C                 Cis-2-büten
                       b    c   b    b                             CH   CH
                                                                      3    3
                    Cis-trans izomeri gösterir                     H    CH 3
                 H    H              CI   H                         C  C                 Trans-2-büten
                  C  C                C  C                         CH 3  H
                 CI   CI             H    CI                         F F
            Cis-1,2-dikloro eten  Trans-1,2-dikloro eten                               Politetrafloro etilen
                  Polar               Apolar                         C C               (PTFE) (TEFLON)
                KN = 60 °C          KN = 47 °C                       F F
                                                                          n
         Kullanım alanları                                           CI H
          •  Etilen,  muz  gibi  meyvelerin  olgunlaştırılmasında    C C               Polivinil klorür (PVC)
            kullanılır.                                              H H
                                                                          n
          •  Etenin türevleri olan trikloroeten ve tetrakloroeten
                                                                           CH
            (perkloroeten) yağ çözme özelliğinden dolayı kuru                 3       2-Metil-1,3-pentadien
            temizlemede yaygın olarak kullanılır.            CH   CH   CH CCH
                                                                3    2           2
                                                               CH   CH CH    CH             1-Büten
               DİKKAT                                            2         2   3
                                                               CH   CH  CH   CH             2-Büten
         Trans izomerler cis izomerlere göre daha kararlıdır.    3             3
        KİMYA - AYT                                                                MEBİ KONU ÖZETLERİ      119
   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124