Page 24 - Konu Özetleri AYT Kimya
P. 24

ELEMENTLERİ TANIYALIM



                          Grup       Değerlik e �                İyon yükü
                                                                    +3
                                        2
                           3A         ns  np 1
                                                            (grupta aşağı doğru +1)
                                                                   +2, +4
                                        2
                           4A         ns  np 2
                                                         (grubun ilk üyesi karbon�4, +4)
                                                                   +3 +5
                                        2
                           5A         ns  np 3
                                                   (Azot ve fosfor �3 iyon yüküne sahip olabilir.)
                                                                    �2
                                                          (grupta aşağı doğru �4, �2)
                                        2
                           6A         ns  np 4                Oksijen OF  de +2,
                                                                       2
                                                               Peroksitlerde �1
                                                             Süperoksitlerde �1/2
                                                                �1 ……….+7
                                        2
                           7A         ns  np 5
                                                               (flor daima �1)
                                           2
                                      2
                           8A       ns  ve ns  np 6  Genellikle tepkimeye girme istekleri yoktur.
        “d” BLOKU ELEMENTLERİ VE ÖZELLİKLERİ
















                                                               1 10
                                          2 5
                                                          2 8
                                                     2 7
                                               2 6
                          2 2
                    2 1
                                                                    2 10
                                    1 5
                               2 3
                   s d   s d  s d  s d   s d  s d   s d  s d  s d   s d
          •  ‘’d’’  bloku  elementleri  kimyasal  olaylarda  elektron     •  Gruplarda yukarıdan aşağıya doğru metalik aktiflikleri
            diziliminin  en  sonundaki  ‘’s’’  orbitalleri  ile  ‘’d’’   artar. Ancak 1B grubunun ilk üyesi olan Zn, Cd’dan
            orbitallerindeki bazı elektronları vererek farklı pozitif   daha aktiftir.
            değerlikler alabilir.                           •  7B grubundaki Mn, Cr’a göre daha aktiftir.
          •  s bloku ile p bloku (2A - 3A grupları) arasında bulunur.    •  Mn  metali,  Mn O   bileşiğinde  kovalent  karakter
                                                                           2  7
             Sc ile başlar.                                   gösterir.
            21
          •  4. periyottan itibaren 10 sütun 8 grup şeklindedir.    •  Geçiş  metal  katyonu,  ortaklanmamış  elektron  çifti
            8B grubu 3 sütundan oluşur.                       içeren  iyon  ve  moleküllerle  çevrilerek  karmaşık
                                                              yapıdaki   kompleks   bileşikleri   (koordinasyon
          •  “Geçiş elementleri’’ ve “yan grup’’ elementleri olarak   bileşiklerini) oluşturur (CoCl .6NH ).
            adlandırılır.                                                           3   3
                                                            •  Tam  dolu  olmayan  d  orbitalleri  ışığa  duyarlı
          •  Özkütleleri  fazla  olduğundan  çoğu  “ağır  metaller’’   olduğundan hâlleri ve çözeltileri renklidir.
            olarak sınıflandırılır.
                                                             (CoCl ·6NH  - Sarı)
          •  Tüm  elementleri  metaldir  ve  iyonik  bağ  yapar.   3   3
                                      5
                                            10
            Genelde oktet kuralına uymaz. d  veya d  ile kararlı     •  Au  ve  Pt  aktif  olmadıkları  için  yalnız  kral  suyu
            hâle gelir.                                       (3 HCl + 1 HNO ) ile tepkime verirler.
                                                                          3
          •  Ag yalnız +1, Zn yalnız +2 iken bazı geçiş elementleri     •  Cu, Ag ve Hg yarı soy metallerdir. Asitlerin oksijenli
            (Fe 2+, 3+ , Cu +, 2+ …)  birden  fazla  pozitif  değerlik   ve kuvvetli olanları ile tepkime verir.
            alabilir.                                       •  Soy  ve  yarı  soy  metaller  dışındaki  geçiş  metalleri
                                                              doğada  oksit,  sülfür,  sülfat  ve  karbonatlı  bileşikleri
                                                              hâlinde bulunur.
  24      MEBİ KONU ÖZETLERİ                                                                 KİMYA - AYT
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29