Page 79 - Konu Özetleri AYT Kimya

KIMYA

KONU TAMPON ÇÖZELTİLER - TUZLAR - TİTRASYON
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

TAMPON ÇÖZELTILER
• Az miktarda asit veya baz eklendiğinde ortamın pH değerinin değişimine direnç gösteren çözeltilerdir.
• Tampon çözeltiler tuz/asit veya eşlenik baz/asit şeklinde ifade edilir.

CH COONa/CH COOH: Asidik tampon
3 3
NH Cl/NH : Bazik tampon
4 3
• Tampon çözeltiler zayıf asit ile tuzu (konjuge bazı) veya zayıf baz ile tuzundan (konjuge asidinden) oluşan çözeltilerdir.
• Asetat/asetik asit tamponu asitlik düzenleyici olarak konservelerde kullanılır.
�
CH COONa † CH COO + Na +
3 3
�
+
Asit ilavesi: CH COO + H ø CH COOH
3 3
�
�
Baz ilavesi: CH COOH + OH ø CH COO + H O
3 3 2
Görüldüğü gibi asit ve baz tüketileceğinden pH değişmez.
�
• Organizmada en önemlisi HCO /H CO olan çeşitli tampon sistemlerle,
3 2 3
- kanın pH değeri 7,4
- mide özsuyunun pH değeri yaklaşık 1,5 civarında sabit tutulur.
KRITIK BILGI

• Kuvvetli asit ve kuvvetli baz karışımından tampon çözelti elde edilemez.
• Tampon çözeltiye aynı sıcaklıkta az miktarda su eklemek ya da buharlaştırmak çözeltinin pH değerini değiştirmez.

TUZLARIN ASIT VE BAZLIĞI
• Asitlerle bazların tuz ve su oluşturmak üzere tepkimesine “nötralleşme” denir. Bir tuzun su ile etkileşerek kendisini
oluşturan asit ve bazı oluşturmasına “hidroliz” denir.
• Her tuz hidroliz olmaz.
• Tuzlar; asidik, bazik veya nötr olabilir.
• Tuzlar kendilerini oluşturan asit ve bazdan kuvvetli olan bileşenin özelliğini gösterir ve zayıf bileşenden gelen iyon
hidroliz olur.

KRITIK BILGI
• Kuvvetli bazların katyonları, kuvvetli asitlerin anyonları hidroliz olmaz.
• Zayıf asitlerin anyonları (eşlenik bazları) kuvvetli olacağından hidroliz olur ve suyun protonunu bağlayarak çözeltinin
bazik olmasını sağlar.
• Zayıf bazların katyonları (eşlenik asitleri) kuvvetli olacağından hidroliz olur ve suya proton aktararak çözeltinin asidik
olmasını sağlar.

• Zayıf asitler: HF, HCN, H CO , HCOOH, CH COOH...
2 3 3
Zayıf bazlar: NH , CH NH ...
3 3 2
• Kuvvetli asit + kuvvetli baz † NÖTR TUZ
NaCl + NaOH † NaCl + H O
2
Hidroliz olmaz.
KIMYA - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 79