Page 57 - Konu Özetleri AYT Mantık

BİLGİ AKTARMA VE DİL - ANLAMA VE TANIMLAMA

Bana biraz daha anlayışlı davranabilirsin.
Anlayışlı kelimesi kullanana ve alıcıya göre farklı şekilde anlamlandırılıyor, kullanılıyor olabilir. Yapılan hatalara göz yu-
mulması ya da onların tekrarlanmaması için yardımcı olunması bekleniyor olabilir. Daha farklı şekilde cümleyi kuran kişi
beklentilerinin farkına varılmasını talep ediyor olabilir.

2. BELİRSİZLİK
• Dilde kullanılan sözcüklerin adlandırdıkları veya uygulandıkları nesnelerin sınırlarını her zaman kesin olarak bileme-
yebiliriz.

• Sözcüklerin veya cümlelerin anlamları büsbütün belli değildir.
• Bir sözcük veya cümlenin belirsiz olması, bu cümleye herhangi bir doğruluk değeri verilememesi demektir.
Örnek:
Bu iş çok fazla mesai gerektiriyor.
Bu ifadeye doğru ya da yanlış demek mümkün olmayacaktır. Çünkü “çok fazla” ifadesinin sınırları belli değildir, ifade
muğlaktır.
Bu konser çok eğlenceli olacak.
Bu örnekte de yanlış anlaşılmaya neden olabilecek sözcük “eğlenceli” sözcüğüdür. Çünkü eğlenceli ile kastedilen açık ve
seçik olamaz, herkesin uzlaştığı bir açıklaması bulunmaz.

Belirsizlik de semantik ve pragmatik olmak üzere iki şekilde görülür.
a. Semantik Belirsizlik
Bir ifadede geçen sözcüklerin biri ya da birkaçının anlamının tam olarak belli olmaması, sınırının belirsiz olması, ortak bir
anlam oluşturmaya yeterli olmaması nedeniyle bilginin aktarılmasında ortaya çıkan sorun semantik belirsizlik ile açıklanır.
Örnek:
Yemek servisi birazdan başlar.
Bu cümlede birazdan ifadesinin sınırları belli değildir, anlamı açık değildir. Servis 5 dakika sonra da başlayabilir yarım saat
sonra da. Bu ifadede anlamın belirsiz olmasının nedeni semantik belirsizliktir.
Yeni göreviniz çok kolay.
Bu cümlede de çok kolay ifadesi anlam belirsizliğine yol açar ve semantik belirsizlik örneğidir. Çünkü “çok kolay” kelimesi-
nin üzerinde uzlaşılmış bir tanımı olamaz. Biri günde birkaç saatini ayırarak başarabildiği işi çok kolay bulabilir bir başkası
uzun zaman ayırması gerekse de reçetesi belli olan işi çok kolay bulabilir.

MANTIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 57