Page 53 - Konu Özetleri AYT Mantık
P. 53
MANTIK
KONU DİL VE DÜŞÜNME İLİŞKİSİ - DİLİN GÖREVLERİ
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT
DİL VE DÜŞÜNME İLİŞKİSİ
• Mantık sözcük olarak, “konuşma, dile getirme, söyleme” anlamına gelir.
• İnsanlar duygularını, düşüncelerini, bilgilerini dil ile ifade eder. Bu ifade etme ise doğru düşünmenin kuralları doğrultu-
sunda gerçekleşir.
• Dil bilimi hatasız konuşmanın kurallarını; mantık da doğru düşünmenin kurallarını vermektedir.
• Dil bilgisi o dili kullanan toplumların diliyle ilgili kuralları içerir. Oysa mantık biliminin kuralları tüm insanlığın düşünce-
sini biçimlendiren evrensel bir nitelik taşır.
• Semiyotik, canlıların bildirim ve iletişim amacıyla kullandıkları her türlü işaret sisteminin yapısını ve işleyişini inceleyen
bilim dalıdır.
• Söz konusu işaret dilleri çok çeşitli olabilir.
DİLİN GÖREVLERİ
Dil aracılığıyla düşünceler, duygular, niyetler vb. bir başkasına aktarılabilir, algılananlar betimlenebilir ya da bir başkasının
davranışlarını etkilemek, yönlendirmek mümkün olabilir. Bu nedenle dilin farklı görevleri vardır.
1. Bildirme Görevi
• Dilin inanç, tahmin, düşünce ya da bilgilerin iletilmesi amacıyla kullanılmasıdır.
• Dilin bildirme görevlerinden inanç ve tahmin cümlelerinin doğruluk veya yanlışlıkları üzerinde tartışılabilir.
Örnekler:
Güneş sisteminde yer alan Güneş’e en yakın gezegen Merkür’dür.
Yaratıcının varlığını kabul eden herkes kalp kırmaktan korkar.
Uzun süredir görüşemediğimizden bizi özlemiştir, yakın zamanda uğrar.
2. Belirtme Görevi
• Dilin duygusal bir tepkiyi ya da tavrı ifade etme görevidir.
• Duyguların dışavurumunu sağlar.
• Belirtme görevini çoğunlukla ünlemler zaman zaman da soru sözcükleri yüklenir.
• Yüzün kızarması, sesin titremesi gibi doğal işaretler dilin belirtme ifadelerindendir.
Örnekler:
Eyvah, uçağı kaçıracağız!
Harika, bu sınavdan da tam not almışım.
Yine mi annenin doğum gününü unuttun?
MANTIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 53