Page 51 - Konu Özetleri AYT Mantık
P. 51
KIYAS ÇEŞİTLERİ
Tüm doktorlar yardımseverdir. O hâlde Esra’da yardımseverdir.
2. öncülün saklı tutulduğu, dile getirilmediği bir entimem örneğidir. Bu kıyasın tam hâli şöyledir:
Tüm doktorlar yardımseverdir.
Esra doktordur. (Saklı tutulan ikinci öncüldür.)
O hâlde Esra da yardımseverdir.
Tüm çocuklar öğrenmeye isteklidir. Beren çocuktur.
Sonuç önermesinin saklı tutulduğu, dile getirilmediği bir entimem örneğidir. Bu kıyasın tam hâli şöyledir:
Tüm çocuklar öğrenmeye isteklidir.
Beren çocuktur.
O hâlde Beren öğrenmeye isteklidir. (Saklı tutulan sonuç önermesidir.)
BİLEŞİK KIYAS (KATEGORİK OLMAYAN TASIM)
Öncüllerden en az birinin bileşik önerme olduğu kıyas türüdür.
HATIRLAYALIM
Bileşik önerme: Birden fazla yargı bildiren önermedir.
1) Koşullu (Hipotetik) Kıyas
• Büyük öncüldeki basit önermelerin “ise” eklemiyle birbirine bağlandığı büyük öncülü koşul önermesi olan kıyastır.
• Bu tür kıyaslarda ikinci öncül, birinci öncülün ön bileşenini veya art bileşenini onaylar veya onaylamaz.
Örnekler:
Ön bileşenin evetlenmesi (onaylanması)
Bilgisayar sağlamsa video çekimi yapar.
Bilgisayar sağlam.
O hâlde bilgisayar video çekimi yapar.
Art bileşenin evetlenmesi (onaylanması)
Bilgisayar sağlamsa video çekimi yapar.
Bilgisayar video çekimi yapıyor.
O hâlde bilgisayar sağlamdır.
Ön bileşenin reddedilmesi (onaylanmaması)
Bilgisayar sağlamsa video çekimi yapar.
Bilgisayar sağlam değildir.
O hâlde bilgisayar video çekimi yapmaz.
Art bileşenin reddedilmesi (onaylanmaması)
Bilgisayar sağlamsa video çekimi yapar.
Bilgisayar video çekimi yapmıyor.
O hâlde bilgisayar sağlam değildir.
MANTIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 51
