Page 80 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

SOSYOLOJİ

KONU
ÖZETİ DİN KURUMU - DİN KURUMUNUN ÖNEMİ VE İŞLEVİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

SOSYOLOJİK AÇIDAN DİN
Din; varlığı ve gücü bu dünyayı aşan kutsal bir varlığa inanç ve bu kutsala saygı temelinde biçimlenmiş, değer, norm,
ritüel ve davranış kalıplarından oluşan toplumsal bir kurumdur. Din tanımları, dinden ne kastedildiğine bağlı olarak farklılık
gösterir. Sosyolojide iki tür din tanımıyla karşılaşılır. İşlevsel tanımlamalar, dinin bireye ve topluma sağladığı düşünülen
yararları betimler ve dinin ne yaptığı ya da ne işe yaradığı üzerine yoğunlaşır. Özsel tanımlamalar ise dinin ne olduğu,
içeriği ve özüyle ilgilidir.

Dinleri bilimsel yöntemlerle ele alıp inceleyen sosyoloji, herhangi bir inancın doğruluğu ya da yanlışlığı ile ilgilenmez.
Sosyoloji, dinin toplumsal bir kurum olarak nasıl örgütlendiğine; aile, evlilik, ekonomi, siyaset gibi kurumlarla ilişkisine ve
inançların toplumsal sonuçlarına odaklanır.
DİN VE TOPLUMSAL HAYAT
Sosyologlar toplumun bir parçası olan dinin toplumsal anlamı, değeri, önemi ve sonuçlarını araştırmaktır. Bütün dinlerdeki
belki de tek ortak nokta; hemen her dinin kutsal sayıp saymadığı olay, faaliyet ve varlıkların olmasıdır. Kutsal sayılan şey-
lere saygı duyulur, bunlardan korkulur, sakınılır ve bu kutsal şeyler yüceltilir. Bunlara yaklaşma da belirli resmî, kalıplaşmış
ritüellere ve formalitelere göre olur.
Dinin toplumsal hayat üzerinde düzenleyici etkileri sosyologların dikkatini çekmiştir. Dinin toplumsal işlevlerini açıkla-
maya yönelen sosyolojik çalışmalar, şu sonuçlara ulaşmıştır:
Güven ve dirlik sağlama: İnsan kontrol edemediği doğa ve toplum olayları karşısında güçsüz ve yalnızdır. Bu güçsüzlük
ve yalnızlık karşısında kutsal bir varlığa sığınmak ister. İnanç, ibadet ve dualar insana iç huzur, güven ve dirlik sağlar.
Toplumsal kontrolü sağlama: Din bir toplumsal kontrol aracıdır. İstenen davranışları sevap, istenmeyenleri ise günah
olarak nitelendirerek insanın davranışlarını yönlendirir.
Toplumsal dayanışmayı kuvvetlendirme: Dinler inananlarını din kardeşi olarak tanımlar. Böylece inananlar arasında
yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik ederek toplumsal birliği pekiştirir.

Ahlaklı davranmaya yöneltme: Bütün dinler aynı zamanda bir ahlak öğretisidir ve inananları ahlaklı olmaya yöneltir.
Ölüm fikrini kabullenmeyi kolaylaştırma: Dinler öteki dünyanın varlığını ve ruhun ölümsüzlüğünü bildirerek insanların
ölüm fikrini daha rahat karşılamasını sağlar.
Hayatı anlamlandırma: İnsan anlamlı bir hayat sürdüğü oranda mutlu ve huzurlu olur. Dinler de insanın varoluşsal soru-
larına cevaplar vererek anlam arayışına katkı sunabilmektedir.
80 MEBİ KONU ÖZETLERİ SOSYOLOJİ - AYT