Page 82 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji
P. 82
SOSYOLOJİ
KONU
ÖZETİ EKONOMİ KURUMU - EKONOMİ KURUMUNUN ÖNEMİ VE İŞLEVLERİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT
EKONOMİ KURUMU
Ekonomi, Yunanca oikia (ev) ve nomos (kural) kavramlarının birleşimiyle oluşmuştur. Ev idaresi, evi geçindirmek anlamına
gelir. Ekonomi “Mevcut olanaklar içinde, hangi mal kimin için üretilecek?”, “Ne miktarda üretilecek?”, “Nasıl üretilecek?”,
“Kaynaklar nasıl kullanılacak ve büyüme nasıl sağlanacak?” sorularını çözümlemeye çalışan bilim dalıdır.
Ekonomi, çeşitli mallar üretmek ve bunları tüketmek üzere toplumun çeşitli üyelerine bölüştürmek için kıt ya da sınırlı üre-
tim kaynaklarını insanların hangi biçimde kullandıklarını inceler. İktisat insan ihtiyaçlarıyla başlar. İnsanların tüm ekonomik
faaliyetleri çeşitli ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir. İnsanlar, yaşamlarına devam edebilmek ve mutlu bir yaşam sürebil-
mek için çeşitli ihtiyaçlarını gidermek zorundadır. Bu nedenle ihtiyaçların karşılanması haz ve doyum, karşılanmaması ise
acı ve üzüntü veren bir olgudur.
Bir yandan üretim, tüketim ve bölüşüm aşamalarındaki temel ilkeler bir yandan da bu aşamalarda ekonomik refahın ve
adaletin nasıl sağlanacağı bulunmaya çalışılır. İnsanların içinde bulunduğu ekonomik ilişkilerin nasıl organize edileceği,
bu ilişkilerin insana ve topluma etkilerinin neler olduğu, toplumsal yapı ile ekonomik unsurların karşılıklı etkileşiminin nasıl
olduğu, bu etkileşimde birtakım ilkelerin bulunup bulunmadığı gibi konular pek çok farklı disiplinin ilgi alanına girmektedir.
Ekonominin yanı sıra antropoloji, sosyoloji, felsefe gibi disiplinlerin çalışma konularından biri de budur. Üretim, tüketim,
dağıtım, bölüşüm süreçlerinin birey ve topluma etkilerinin neler olduğunu çözümleyebilmek öncelikle ekonomik faaliyetler
hakkında bilgi edinmeyi gerektirir.
EKONOMİNİN TEMEL KAVRAMLARI
Arz: Belirli bir mal veya hizmetin piyasaya sunulabilen miktarını ifade eder. Arz, fiyatla doğrudan ilişkilidir ve fiyat arttıkça
genellikle arz da artar. Arz, üretim kapasitesi, maliyetler, teknoloji ve fiyat beklentileri gibi çeşitli faktörlerden etkilenir.
Ekonomide, arz genellikle "arz eğrisi" olarak gösterilir. Arz eğrisi, bir mal veya hizmetin farklı fiyat seviyelerinde piyasaya
sunulabilecek miktarını gösteren bir grafiğe denk gelir. Bu eğri, fiyat arttıkça arzın artmasını gösteren bir yükseliş eğrisi
şeklinde olabilir. Ancak, arz, maliyetlerdeki değişiklikler, teknolojideki ilerlemeler veya diğer faktörler nedeniyle değişebilir,
bu da arz eğrisinin konumunu ve şeklini etkileyebilir.
82 MEBİ KONU ÖZETLERİ SOSYOLOJİ - AYT