Page 88 - Konu Özetleri AYT Sosyoloji

SOSYOLOJİ

KONU
ÖZETİ TEMEL EKONOMİK SİSTEMLER
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

Temel ekonomik sorunlar şunlardır:
Tam Kullanım Sorunu: Üretim elemanlarının tamamının istihdam edilmesi tam kullanım, bir kısmının istihdam edilmesi
eksik kullanım adını alır. Tam kullanım sorunu, kaynakların tam kullanılıp kullanılamadığının sorgulanmasıdır.
Etkin Kullanım Sorunu: Bir mal “Ne kadar, nasıl, ne zaman, nerede, kimin için üretilecek?” sorularına verilen cevapların
toplamıdır. Talep edilen malın üretimi artar, talep edilmeyen malın üretimi azalır.
İktisadi Büyüme ve Kalkınma Sorunu: Üretim faktörlerinin, verimliliğin ve üretim miktarının artırılmasıdır. Böylece eko-
nomik büyüme ve refah seviyesi yükselir.

TEMEL EKONOMİK SİSTEMLER
Ekonominin temel sorunları, bu sorunlara kendi perspektifiyle çözümler geliştiren ekonomik sistemleri ortaya çıkarmıştır.
Ekonomik sistemler; toplumun ekonomik düzenini, ekonomik etkinliklerinin örgütlenme biçimini ve üretim teknolojisini be-
lirler. Bu sistemler, ekonominin temel sorunu olan malların kimler için hangi yöntemlerle üretileceği ve bölüşüleceği soru-
nuna farklı çözümler getirir. Dünyada örgütlenmeler farklı biçimlerde olmaktadır. Yöntem farklılıklarına rağmen amacın tek
olduğunu söylemek mümkündür. Ortak amaç “insanoğlunun sonsuz ihtiyaç ve taleplerini sınırlı olanaklarla karşılamak”tır.
A. Kapitalist Sistem
Kapitalist piyasa ekonomisinin temel aracı piyasa sistemidir. Kapitalist sistem, bireysellik ilkesine ve üretim araçları üzerin-
deki mülkiyetin bireylere ait olması anlayışına dayanır.

Kapitalist Ekonomi Sisteminin Özellikleri:
1. Özel mülkiyet esastır.
2. Ekonomi serbest piyasa koşulları altında işler.

3. Üretim araçları özel sektörün elindedir.
4. Devlet ekonomik yaşama müdahale etmez, kontrolünü sağlar.
5. Ekonomide birey kendi çıkarı peşinde koşar.
6. Üretimde belirleyici olan kârdır.
7. Temel ihtiyaçlar dışında başka tüketim alışkanlıkları yaratılır.

8. Patent, önemli bir özellik taşır.
9. Araştırmaya ve geliştirmeye büyük önem verilir.
88 MEBİ KONU ÖZETLERİ SOSYOLOJİ - AYT