Page 51 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

YERLEŞME VE TÜRKİYE’DE YERLEŞMELER

YERLEŞME DOKU VE TİPLERİ

Kırsal Yerleşme
Temel ekonomik faaliyetlerin tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık olduğu yerleşmelere kırsal yerleşme denir. Kırsal
yerleşmeler; nüfusun büyüklüğüne, kuruldukları yere, dokularına, yerleşme planlarına ve ekonomik işlevlerine göre farklı
şekillerde sınıflandırılabilir.

KIRSAL YERLEŞMELER

Nüfusu, fiziksel özellikleri, işlevleri ve yaşam koşullarıyla köy ile şehir ara-
Kasaba
sında geçiş özelliği gösteren yerleşmedir.

Büyüklüğüne Göre Köy Nüfusu 2.000’den az olan, ekonomisi genellikle tarım ve hayvancılığa da-
Kırsal Yerleşmeler yanan yerleşmedir.

Köyden küçük yerleşmelerdir. Geçici ya da sürekli yerleşme özelliği gös-
Köy altı terirler. Yayla, kom, ağıl, oba, dam, dalyan geçici yerleşmeler; çiftlik,
mahalle, mezra ve divan sürekli yerleşmelerdir.

Evlerin birbirine uzak olduğu yerleşmelerdir. Arazinin engebeli, su kay-
Dağınık yerleşme naklarının fazla ve tarım alanlarının parçalı olduğu yerlerde görülür. Ka-
radeniz’in kıyı kuşağında bu yerleşmeler yaygındır.
Dokusuna Göre
Kırsal Yerleşmeler
Evlerin birbirine yakın olduğu yerleşmelerdir. Engebenin az ve su kay-
Toplu yerleşme naklarının yetersiz olduğu yerlerde görülür. Türkiye’de iç kesimlerde bu
yerleşmeler yaygındır.

Hat boyu Yerleşme çekirdeklerinin bir yol ya da akarsu gibi unsurların etrafında
(çizgisel) uzanmasıyla hat boyu (çizgisel) yerleşmeler oluşmuştur.

Genellikle yolların etrafında değişik doğrultularda oluşan yerleşmelere
Işınsal planlı
Yerleşme Planına ışınsal planlı yerleşme denir.
Göre Kırsal
Yerleşmeler Engebenin az olduğu alanlarda yerleşme çekirdeklerinin bir meydanın et-
Dairesel planlı
rafında toplanmasına dairesel planlı yerleşme denir.

Yerleşme çekirdeklerinin birbirine yakın ve düzensiz konumlandırıldığı
Küme planlı
yerleşmelere küme planlı yerleşme denir.

Kuruldukları
Yere Göre Kırsal Kırsal yerleşmeler; genellikle akarsu kenarlarında, vadi içlerinde, dağların eteklerinde, su bulu-
nan ovalarda, orman arazisine yakın alanlarda, deniz ve göl kenarlarında bulunur.
Yerleşmeler

Ekonomik
Bu tür yerleşmeler; tarım, hayvancılık, turizm, madencilik, balıkçılık, ormancılık ve dokumacılık
İşlevlerine Göre
gibi faaliyetlere göre sınıflandırılabilir.
Kırsal Yerleşmeler

DİKKAT

Geçici yerleşmeler, zamanla sürekli yerleşmelere dönüşebilir.

COĞRAFYA - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 51