Page 50 - Konu Özetleri TYT Coğrafya

YERLEŞME VE TÜRKİYE’DE YERLEŞMELER

Yeryüzü Şekilleri: Yükseltinin fazla olduğu dağlık ve engebeli alanlarda
genellikle yerleşmeler seyrektir. Engebenin az olduğu düz alanlar ekonomik
faaliyetlere daha uygun olduğu için buralarda yerleşmeler daha fazladır.

Yerleşmelerin seyrek olduğu dağlık ve
engebeli bir arazi

Toprak Yapısı: İklim şartlarının elverişli olduğu verimli topakların bulunduğu
alanlarda yerleşmeler fazlayken tarıma uygun olmayan tuzlu ve çorak topraklar
ile bataklıkların bulunduğu alanlarda yerleşmeler seyrektir.

Verimli topraklar yerleşme yoğunluğunu
artırır.

Su Kaynakları: Dünya üzerinde kurulan ilk medeniyetler ve günümüzdeki
yerleşmelerin önemli kısmı büyük akarsu kaynaklarına yakın yerlerde kurulmuş
ve gelişmişlerdir. Okyanus, deniz gibi su yüzeyleri yerleşme alanlarını
sınırlandıran faktörlerdendir.

Su kaynakları çevresinde yerleşmeler
yoğundur.
Jeolojik Yapı: Arazideki kayaç yapısı, deprem riski, volkanik faaliyetler yerleşmeleri etkiler.

Kara ve Denizlerin Dağılışı: Karaların kapladığı alan güney yarım küreye göre kuzey yarım kürede daha fazladır. Bu
nedenle yeryüzündeki yerleş melerin büyük kısmı kuzey yarım kürede bulunmaktadır.
Tarım: Yeryüzündeki önemli ekonomik etkinliklerden biridir. Yeryüzünde tarımın başladığı zamandan günümüze kadar
geçen sürede tarıma elverişli alanlar, insanların yerleşme alanı olarak tercih ettikleri yerlerin başında gelmektedir.
Madencilik: Yerleşme yerlerinin seçiminde etkili olan etmenlerden biri de madenciliktir. Yerleşim birimlerinin yakınında
maden bulunması, bu tür yerleşim birimlerinin büyüyüp gelişmesini sağlamaktadır.
Sanayi Tesisleri: Sanayi tesislerinin yaygınlaşması yerleşme alanlarının dağılışı, büyümesi ve fonksiyonları üzerinde etkili
olmuştur.
Teknoloji: Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte insanlar olumsuz doğal koşulların olduğu alanlara da yerleşe-
bilmektedir. Isıtma sistemleri, ulaşım sistemleri, sulama sistemlerindeki gelişmeler bu duruma olanak sağlamıştır.

DİKKAT
Turizm, ticaret, ulaşım, savaşlar ve göçler gibi beşerî faktörler de yerleşmeleri etkilemektedir.

Turizmin geliştiği yerlerde yerleşmeler yoğundur. Ulaşımın geliştiği yerlerde yerleşmeler yoğundur.

50 MEBİ KONU ÖZETLERİ COĞRAFYA - TYT