Page 160 - Konu Özetleri TYT Fizik

SU DALGALARININ HIZI VE KIRILMASI

Dalga
kaynağı

Derinlik artıyor Bir dalga leğeninde derinlik düzenli artırılarak sabit frekanslı dalgalar
gönderilirse dalga boyu ve hız büyüklüğü giderek artar.
λ
v > v
2 1
v¶
1 2

Hız ve dalga boyu artıyor

Stroboskop
Stroboskop, üzerinde n tane yarık bulunan ve merkezi etrafında döne-
bilen dairesel bir levhadan ibarettir. Stroboskobun yarıkları arasından
su dalgalarına bakıldığında ardışık iki yarık yine ardışık iki dalga ile
eşleştiği anda su dalgaları duruyormuş gibi görünür.
Bu anda dalgalar hareketsiz duran dalgalar gibi göründüğü için dalga
boyu kolaylıkla ölçülebilir.
Dalganın frekansı f , stroboskobun f , stroboskoptaki yarık sayısı n ise 8 yarıklı stroboskop 4 yarıklı stroboskop
d
s
bunlar arasında; f = f • n bağıntısı vardır.
d s
NOT

Stroboskopların yarık sayılarının farklı olması dalganın
ölçülen frekans ve dalga boyunu etkilemez.

SU DALGALARINDA KIRILMA
Ortam değiştiren su dalgalarının doğrultularını değiştirmesine dalganın kırılması denir. Dalgaların doğrultusu değişirken
hızları ve dalga boyları da değişir.

K r K K
Dalga kaynağı O sığ Dalga kaynağı O Dalga kaynağı O

L Sığ Derin L i L derin

Sığ ortamdan derin ortama doğru gönderilen KOL doğrusal atmasının O noktası derin ortama ulaştığı anda dalganın
OK bölümü hızlanarak öne geçer.
Gelen dalganın ayrım yüzeyi ile yaptığı açı olan i açısına gelme açısı, kırılan dalganın ayrılma yüzeyi ile yaptığı r
açısına da kırılma açısı denir.
Sığ ortamdaki gelme açısı (i), derin ortamdaki kırılma açısı (r) değerinden küçüktür. (r > i)

KRİTİK BİLGİ
Dalgaların ilerleme doğrultusu ortamları ayıran yüzeye
dik olursa dalgalarda kırılma gözlenmez, fakat dalgaların
hızları ve dalga boyları değişir.

160 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - TYT