Page 163 - Konu Özetleri TYT Fizik

SES DALGALARI

K teli
Aynı maddeden yapılmış kalınlıkları ve uzunlukları aynı olan teller,
farklı kuvvetler ile gerildiğinde teli geren kuvvet arttıkça çıkan sesin
M teli G frekansı da artar.
G
G

Uzun K teli
Aynı maddeden yapılmış kalınlıkları ve gerginlikleri aynı, uzunluk-
Kısa K teli ları farklı tellerden çıkan sesin frekansı telin uzunluğu azalınca ar-
G tar.
G

KRİTİK BİLGİ

Müzisyenler, telli müzik aletlerinin akordunu yaparken akort burguları yardımıyla gitardaki teli geren
kuvvet artırıp azaltarak telden çıkan sesin tizlik ve peslik seviyelerini ayarlayabilir.

2. Sesin Şiddeti

Sesin şiddeti, enerjisiyle doğru orantılıdır. Sesin birim yüzeye birim zamanda dik olarak uyguladığı kuvvete sesin şiddeti denir.
SI birim sisteminde birimi (dB) desibel’dir. Sesin şiddeti kaynaktan uzaklaştıkça azalır. Sesin şiddeti hem dalganın fre-
kansına hem de genliğine bağlıdır. Frekans arttığında birim alandan birim zamanda geçen dalga sayısı da artacağı için
dalganın şiddeti artar.

Ses şiddet çizelgesi
Ses şiddet çizelgesi

NOT
İnsan kulağı 0 dB ile120 dB arasındaki sesleri algılayabilir. 120 dB’den daha büyük şiddete sahip
sesler insan kulağında işitme kaybına neden olur.

3. Sesin Tınısı

Ses kaynağının kimliğini gösteren bir özellik olan ‘’sesin tınısı’’ aynı zamanda sesin rengi olarak da ifade edilebilir. Aynı
notayı aynı frekansla çıkaran keman ve piyanonun farklı ses kaynaklarından çıktığı sesin tınısı ile ayırt edilebilir.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 163