Page 33 - Finansal Okuryazarlık

FİNANSAL
OKURYAZARLIK

Planlı Satın Alma Davranışı
Aile yapısı, bireyin yaşı, cinsiyeti, hayat şartları, ekonomik durumu, yaşam tarzı, çevresel koşullar ve içinde yaşa-
nan toplumun kültürü gibi faktörler satın alma davranışını çeşitlendirmektedir. İnsanlar bir ürün veya hizmeti
satın alma kararını verirken farkında olarak ya da olmayarak bu faktörlerden etkilenir. Bunun için alışveriş ön-
cesi satın alma planı yapılmalıdır.
Satın almanın planlanmasında öncelikle istek ve ihtiyaçların ayrımının yapılması gerekir. İhtiyaç, eksikliğinin
şiddetle hissedildiği, arzu edilmekten ziyade zaruri veya çok önemli olduğu için gerekli olan şeylerdir. İstek ise
belirli bir gereksinimi karşılayacağı düşünülen nesne veya duruma karşı duyulan özlem ve arzu olarak tanımla-
nır. Gerçek ihtiyaçlar arasında en önemlisinden başlanarak bir sıralama yapılmalıdır.
İhtiyaç ve istekleri belirledikten sonra satın alma
işlemini gerçekleştirmek amacıyla bütçe hesap-
lanmalıdır. İstek ve ihtiyaçları karşılamak amacıyla
ayrılacak para miktarı bireyin gelirine göre belir-
lenmelidir.
Satın almanın planlanmasının son aşaması seçe-
neklerin değerlendirilmesi ve karşılaştırılmasıdır.
Satın alınacak ürünlerin ve hizmetlerin kalitesi,
sağlık ve güvenliği ile çevreye duyarlılığı, fiyatı,
bakım ve kullanım özellikleri, yedek parça ve satış
sonrası servis ağı gibi unsurlar göz önünde bulun-
durularak piyasadaki ürün çeşitleri, yeni çıkan mar-
ka ve modeller araştırılmalıdır. Araştırma sonuçla- Görsel 3.5: Satın Alınacaklar Için Plan Yapmak
rında satın alınabilecek ürün ve hizmet seçenekleri
karşılaştırılarak en uygun olanın satın alınmasına karar verilmelidir.
Bir ürün veya hizmet satın alırken kendimize sormamız gereken sorular sırasıyla şunlardır:
Ne satın almak istiyorum? Satın almak istediğim ürün veya hizmetin fiyat ve özelliklerini araştırabileceğim yer-
ler neresidir?
Ne kadar para harcamam gerekiyor? Bütçem nedir?

Hangi kriterler benim için önemlidir? Satın almak istediğim ürün veya hizmetten beklentilerim nelerdir?
Kriterlerimi karşılayabilecek olası seçenekler nelerdir?
Hangi seçenek benim için daha uygun olur?

1. Okul yemekhanesi veya kantindeki yemek ücreti fiyatlarını araştırarak aylık yemek maliyetinizi tabloya
yerleştiriniz.

2. Bir öğrenci olarak günlük veya haftalık olarak harcadıklarınızı göz önünde bulundurarak ortalama aylık
harcama tablosu hazırlayınız.

3. Ailenizin bir haftalık market, pazar vb. harcamalarını göz önünde bulundurarak ortalama aylık market ve
pazar giderleri ile ilgili tablo hazırlayınız.
4. Diğer giderleri ailenizdeki bireylerden öğrenerek haftalık ve aylık diğer giderler tablosu hazırlayınız.

5. Ailenizin marketlerden aldığı ürünler ile pazardan aldığı ürünlerin neler olduğunu araştırınız.
6. Ailenizin yaptığı alışverişlerde onların yaptığı tercihleri neler belirliyor.

7. Alışverişlerde dikkat edilmesi gereken temel unsurların neler olduğunu araştırınız. Örnekler veriniz.

33