Page 102 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

c) Gazelin 2. beytinde geçen deyimleri bularak bu deyimlerin anlamını tahmin ediniz.
Tahmininizi TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz.

Beyitte Geçen Bazı Kelime ve Kelime Grupları
Deyimler Tahminim TDK Güncel Türkçe Sözlük

1.
2.

2. Aşağıda Su Kasidesi’nden bir beyit ve kaside hakkında bir yorum metni yer almaktadır.
Metni okuyunuz, metinden hareketle soruları cevaplayınız.

“Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlare su
Kim bu denlü dutuşan odlare kılmaz çâre su”
(Ey göz, gönlümdeki ateşlere gözyaşından su saçma, artık böylesine tutuşan ateşlere su fayda etmez.)
“On altıncı yüzyılda yaşamak, büyük bir divan şairi olmak, kaside yazmak ve na‘t-ı şerif
kaleme almak gibi bir sanat hamlesi içindeyken, yine de büyük oranda ana dili muhafaza
etmek; hatta Azeri Türkçesini daha batıdaki şiir ve kulak için yadırgatıcı olmaktan
çıkarıp lezzet hâline getirmek. Bu, Fuzûlî’inin hemen bütün şiirlerinde olduğu gibi
Su Kasidesi’nde de ışıldayan bir özelliktir ve biçime ait göze çarpan ilk özgünlük diye
belirtilmeyi gerekli kılmaktadır.”
(Ömer Demirbağ, Su Kasîdesi’ndeki Özgünlüklere Dair)

a) Beyitte geçen sözcüklerin bugünkü Türkçede kullanılıp kullanılmadığını tabloya yazınız.

Beyitte Geçen Bazı Kelime ve Kelime Grupları

Sözcükler Yazılışı ve Söylenişi Kullanılıyor / Kullanılmıyor
1. saçma

2. eşk
3. od

4. kim
5. denlü

6. dutuş
7. kılmaz
8. çâre

b) Yukarıdaki parçada altı çizili bölümü, beyitten hareketle yorumlayınız.

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

100 Türk Dili ve Edebiyatı