Page 98 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

3. Dağlarca, Osmanlıcanın karşısında, öz Türkçenin de yanında yer alan şairlerdendir. Eski
sözcükleri yenileriyle değiştirmiştir.

Aşağıdaki kutucuklarda verilen sözcüklerin Türkçe karşılıklarını TDK Güncel Türkçe
Sözlük’ten bularak tablodaki boşluklara yazınız.

Eski Yeni Eski Yeni

ilham mahir

müsait tetkik

temenni tenkit

muallim riyaziye

imkân iltica

hikâye mübalağa

feragat vecize

4. Aşağıdaki şiiri okuyunuz. Şiirden ve önceki bilgilerinizden hareketle soruları cevaplayınız.

Türkçe Katında Yaşamak

Seslenir seni bana “sonsuz” (…)
Der ki çoğal, Ama bağışla beni unutmuşum,
Der ki uzan mutluluğuna Yıldızını, güneşini ayını, utanmadan.
Usun, iyiliğin, doğruluğun, Öyle köksüz günlerim gelmiş
Bir bilinmeyenden Bozkır çadırlarından çırılçıplak,
Bir bilinene dek Unutmuşum ana demesini bile,
Türkçe, var olduğumuz. Öykünmüştüm türküsünü ellerin,
(…) Ağzıma bir kara düşmüş bağışla beni.
Seslenir seni bana yakın uzak,
Yeryüzü mavisinden gökyüzü yeşiline, Seslenir seni bana “ova”m, “dağ’ım,
Tutsak uluslar var ya geceler boyu Nere gitsem bulur beni arınmış.
Onlar için, Bir çağ ki akar ötelere,
Yitik özgürlükler için, Bir ak... ki yüce atalar, bir al... ki ulu oğullar,
Türkçe, haykırmak. Türkçem, benim ses bayrağım.
(Türk Dili dergisi)

a) “Tutsak uluslar var ya geceler boyu / Onlar için, / Yitik özgürlükler için, / Türkçe,
haykırmak” dizelerinde dilin milletlerin varlığı açısından hangi özelliğine dikkat
çekilmektedir?
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

96 Türk Dili ve Edebiyatı