Page 113 - Türkçeyi Etkili Kullananlar
P. 113

Etkinlik




            1.   Aşağıda verilen şiirleri okuyunuz. Şiirlerden hareketle soruları cevaplayınız.



                   Işkıng kıldı şeyda mini                       Işkun aldı benden beni
                   Cümle âlem bildi mini                         Bana seni gerek seni
                   Kaygum sinsin tüni küni                       Ben yanaram düni güni
                   Minge sin ok kirek sin                        Bana seni gerek seni
                   (…)                                           (…)
                   Âlimlerge kitâb kirek                         Sûfîlere sohbet gerek
                   Sûfilerge mescid kirek                        Ahîlere âhret gerek
                   Mecnûnlarga Leylâ kirek                       Mecnûn’lara Leylâ gerek
                   Minge sin ok kirek sin                        Bana seni gerek seni


                   Gâfillerge dünyâ kirek                        Ne Tamu’da yir eyledüm
                   Âkillerge ukbâ kirek                          Ne Uçmak’da köşk bağladum
                   Vâizlerge minber kirek                        Senün içün çok ağladum
                   Minge sin ok kirek sin                        Bana seni gerek seni

                   Âlem barı uçmak bolsa                         Cennet Cennet didükleri
                   Cümle hûrlar karşu kilse                      Bir ev ile bir kaç Hûrî
                   Allah minge rûzi kılsa                        İsteyene virgil anı
                   Minge sin ok kirek sin                        Bana seni gerek seni
                   (…)                                           (…)
                   Hâce Ahmed’dür minim atım                     Yûnus çağururlar adum
                   Tüni küni yanar otım                          Gün geçdükçe artar odum
                   İki cihânda ümidim                            İki cihânda maksûdum
                   Minge sin ok kirek sin                        Bana seni gerek seni


                                    (Ahmed Yesevî, Dîvân-ı Hikmet)                         (Yunus Emre, Dîvân)
                                            (XII. yüzyıl, Orta Asya)                       (XIII. yüzyıl, Anadolu)

                 a) İki şiir arasında zaman ve coğrafya farkı olmasına rağmen içerik ve söyleyiş benzerliğinin
                     sebepleri nelerdir? Açıklayınız.

                     ...................................................................................................................................................................

                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................
                     ...................................................................................................................................................................

                 b) Ahmed Yesevî’nin şiirinde “min, sin” olarak geçen kelimeler Türkiye Türkçesinde "ben,
                     sen" biçimine dönüşmüştür. Siz de değişime uğrayan kelimelere şiirden üç örnek yazınız.

                     ...................................................................................................................................................................



            2.   Ahmed Yesevî, bugün yaşıyor olsaydı fikirlerini topluma iletmek için sizce nasıl bir yöntem
                 izlerdi? Tahminlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

                 ..........................................................................................................................................................................
                 ..........................................................................................................................................................................

                 ..........................................................................................................................................................................



                                               Türk Dili ve Edebiyatı                                          111
   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118