Page 116 - Türkçeyi Etkili Kullananlar
P. 116
Etkinlik
ç) Tabloyu inceleyiniz, “gönül, kalp, yürek” kelimeleri ile ilgili istenenler doğrultusunda
boşlukları tamamlayınız.
Yakın Anlamlı Kelimeler
Gönül Kalp Yürek
Türetilmiş Deyimler Türetilmiş Deyimler Türetilmiş Deyimler
Kelimeler Kelimeler Kelimeler
Kökeni → Kökeni → Kökeni →
d) “Gönül, kalp, yürek” kelimeleri tek şekilde ifade edilseydi bu durumun dile etkileri neler
olurdu? Açıklayınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
e) Yabancı kökenli bir kelimeye Türkçe ek getirilerek yeni kelime türetilebilmesi (söz gelişi
kalp-li) o kelimenin Türkçeleştiği anlamına gelebilir mi? Arkadaşlarınızla tartışınız.
2. Aşağıdaki parçayı okuyunuz. Parçadan hareketle soruları cevaplayınız.
Osmanlı ülkesinde sultanın halk arasına karışması sıradan bir hadise değildi. Yapılacak en
ufak hata halk nezdinde tevatürlerle anlatılır, sultanın itibar ve haşmetine ziyan eriştirir,
dahası da can güvenliğini tehlikeye atardı. Bu yüzdendir ki devlet geleneğinde sultanların
böyle ani kararlar alması usulden sayılmaz, teşrifat kaideleri bunu kaldırmazdı. Ama işte
Sultan “buyurun!” demişti, çare yok, gidilecekti.
(Surnâme)
a) Aşağıdaki sözcüklerin Türkçe karşılıkları nelerdir? Tablodaki ilgili alana yazınız.
tevatür itibar haşmet çare kaide
....................... ....................... ....................... ....................... .......................
b) Surnâme’den alınan parçadan hareketle yazarın Osmanlıca kelimeleri seçmesinin
sebepleri ile ilgili neler söylenebilir?
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
114 Türk Dili ve Edebiyatı
