Page 199 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

1. Aşağıda Sabahattin Ali’nin hikâyelerinden alınmış cümlelere yer verilmiştir. Bu cümlelerde
geçen altı çizili deyimlerin anlamını tahmin edip boş bırakılan yere yazınız. Tahminlerinizi
güncel TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz.

a) Ailesinin ve bir sürü insanın yanında göze batmadan uzun uzun konuşmaya imkân yoktu.
...................................................................................................................................................................

b) Vilayete gelip giderken öbür tarlayı yüzüstü koyduğumuzla kaldık.

...................................................................................................................................................................

c) Emine’nin aklı yatmamış ama yüreği yumuşamış.
...................................................................................................................................................................

ç) Yanımdan geçerken birisini gözüm ısırdı.

...................................................................................................................................................................

d) Önce dili tutulmuş, hiç tınmadan ardından yürümüş, sonra bir yüreklenmiş…
...................................................................................................................................................................

2. Sabahattin Ali’nin Türkçeye verdiği önem yukarıda “Sabahattin Ali şiirlerinde konuşma diline
yakın, anlaşılır ve sade bir üslup kullandı.” şeklinde ifade edilmiştir. Aşağıda Sabahattin Ali’ye
ait Leylim Ley adlı şiirin dizelerindeki bazı kelimeler çıkarılmıştır.
Sizce Sabahattin Ali yanda verilen kelimelerden hangisini tercih etmiştir? Sabahattin
Ali’nin söz konusu şiirini araştırıp tahminlerinizin doğruluğunu kontrol ediniz.

Leylim Ley

Döndüm daldan düşen …(I)... yaprağa
Seher yeli dağıt beni kır beni
Götür tozlarımı burdan uzağa
Yarin …(II)... ayağına sür beni I. a) kuru b) sarı c) yeşil
(...)
II. a) beyaz b) çıplak c) tozlu
Ayın …(III)... vurur sazım üstüne III. a) ışığı b) rengi c) şavkı

Söz söyleyen yoktur sözüm üstüne
Gel ey hilal …(IV)... dizim üstüne IV. a) kaşlım b) saçlım c) gözlüm
Ay bir yandan sen bir yandan sar beni V. a) peşime b) yanıma c) ardıma

Yedi yıldır uğramadım yurduma VI. a) arkadaşına b) yüreğine c) özüne
Dert ortağı aramadım derdime
Geleceksen bir gün düşüp …(V)...
Kula değil …(VI)... sor beni

Türk Dili ve Edebiyatı 197