Page 195 - Türkçeyi Etkili Kullananlar
P. 195
Etkinlik
1. Aşağıda Reşit Rahmeti Arat’ın 1943 yılında sunduğu Türk Dilinin İnkişâfı isimli bildirisinden
bir bölüm verilmiştir. Parçayı okuyunuz. Parçadan hareketle çalışmaları yapınız.
Yukarıda söylenenlerden bir netice çıkarmak istersek, gerek türk tarihinin yarattığı
vaziyete ve gerek yabancı muhitlerin müdahalelerine rağmen, cenûb-i garbî ve şimâl-şark
şive grupları arasındaki farkları ortadan kaldırmak veya her ikisini de birleştirerek, daha
zengin ifâde imkânlarını bulmak suretiyle, bir tek yazı dili vücuda getirmek için hiç bir
mâni yoktur diyebiliriz. Yalnız her iki zümrenin de bu işin ehemmiyetini kavraması ve her
grubun da hususiyetlerine ve bilhassa türkçenin kendi bünyesine uygun bir şekilde inkişâf
ettirmek çâresini bulması lâzımdır. Bunun için de dilin yalnız bir vâsıta olmayıp, bilâkis
onun tabiî bir varlık olduğuna ve ancak kendi bünyesi içinde ve kendi tabiî kanunlarına
göre inkişâf edebileceğini idrâk etmek kâfidir.
(Türk Dilinin İnkişâfı)
a) Yukarıdaki parçada yer alan kelimelerden hangilerinin bugün kullanılmadığını veya çok
seyrek kullanıldığını boş bırakılan alana yazınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
b) Yukarıdaki parçada bugün kullanılan yazım kurallarına aykırı yazımları belirleyip boş
bırakılan alana yazınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
c) Metnin yazıldığı dönemden günümüze yazı dilinde meydana gelen değişimin
nedenlerini tartışınız.
ç) “Dil yalnız bir araç değil, doğal bir varlıktır. Dilin gelişimi kendi yapısı içinde ve doğal
kanunlarına göre olur.” ifadesini kısaca yorumlayınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
Türk Dili ve Edebiyatı 193
