Page 191 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

4. Aşağıdaki parçayı okuyunuz. Parçadan hareketle soruları cevaplayınız.

Zenginlik İçinde Fakirlik

Dil inkılabı yapıyoruz diye lisanımızı bozmuş olmaktan başka bir derdimiz daha vardır ki
üzerine, ara sıra dikkati çektiğim hâlde mühimseyen pek çıkmıyor: Gerek konuşmak gerek
yazı lisanında çok az kelime kullanıyoruz, daha doğrusu umumi manadaki kelimelerle
meramımızı ifade cihetine kaçıyoruz, tenbellik ve cahillik ediyoruz.
Mesela bir kır gezintisi yaptığımız sırada herkes birbirine:

“Aman şu ağaca bakınız, gelin gibi süslü!”
“Hele bu otlar nasıl da kabarmış!”

“Yan taraftaki bahçenin penbeli beyazlı çiçekleri ne hoş!” diyor. Peki, o ağacın adı yok mu?
Kiraz mıdır? Şeftali mi? Otların hususi bir ismi olması lazım gelmez mi? Yonca mıdır, ayrık
mıdır, ebegümeci veya çim mi? Çiçekler şebboy değil midir?

(…)
Delikanlılarımız bile bir bahçeye girdiler mi orada yalnız “çiçek” görüyorlar, ayrı ayrı isim
veremiyorlar. Balıkçının tezgâhında “balık” vardır; hangisi istavrit, hangisi izmarittir,
seçemiyorlar. Lüferle uskumruyu, kalkan yavrusu ile pisiyi ayırd eden büyükler de
nadirleşti ya!

(Türkçenin Tadı ve Âhengi)

a) Bu metinde yazar hangi durumdan yakınmaktadır?
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

b) Yazar metne “Zenginlik İçinde Fakirlik” başlığı vererek ne anlatmak istemiştir? Açıklayınız.
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

c) Metinde, günümüz yazım kurallarına uymayan kelimeler hangileridir?
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

Karekodlar

Daha Fazla Bilgi (e-içerik) Etkinlik Dokümanları (.pdf) EBA İçerikler

www.ornek.edu.tr www.eba.gov.tr/materyal... www.eba.gov.tr

Türk Dili ve Edebiyatı 189