Page 186 - Türkçeyi Etkili Kullananlar
P. 186
Etkinlik
2. Aşağıdaki parçada yer alan sözcüklerden tabloda verilen özelliklere uygun dörder örnek
yazınız.
Bir gün, birlikte, adaya gittik. O, adayı çok sever... O kadar inandırıyordu ki, düşün, ben
vesveseli bir insanım, nasıl kandım? Şaşıyorum. O günden sonra, bir ay, sevinçten delirdim.
Ona birçok fedakârlıklar yaptım. (…) Gözlerinin o acayip tatlı mevsiminde bir şey (…).
Etrafta, sükût büyüdü. Yalnız rıhtımı sıvayan denizin yumuşak sesi, küçük dalgalar taşlara
vurdukça, türlü türlü ses veriyorlar: fiskelenen bir porselen gibi, süngerle silinen bir
mermer gibi, dişlerin arasından geçen bir teneffüs gibi, kâh çınlıyorlar, kâh hışırdıyor ve
ıslık çalıyorlar. Ay ışığı, rıhtımın demir parmaklıklarını ıslatıyor. Bu madenî parıltıya ikisinin
de gözleri takıldı.
(Canan)
Gerçek Mecaz Somut Soyut
3. Aşağıdaki parçayı okuyunuz. Parçadan hareketle çalışmayı yapınız.
Satırları geriye doğru çabucak atlayarak, bir vaka hikâye eden sahifenin başını buldu
ve okudu. (…) Uzanıp kısalan, çoğalıp azalan karartılar. “Çay iç!” diyordu bir tanesi. (…)
Kulağında kalan ve dirilmeğe başlayan bu sesleri manasından ziyade kuvvetli tonu,
edası ve “ç” harfinin bu kelimelerde fazla bulunması delaletiyle hatırlıyordu. (…) Belki;
bence kitap demek bir defa okumak için yazılan şey değildir. (…) İçinde yaşadığımız ev
gibi olmalı, vatan gibi olmalı, ona alışmalıyız, bağlanmalıyız, köşesini bucağını gayet iyi
tanımalıyız, her noktasına hatıralarımız karışmalı.
(Bir Tereddüdün Romanı)
a) Aşağıdaki tabloyu inceleyerek tabloda boş bırakılan bölümleri tamamlayınız.
Sözcük Kökeni Türkçe Karşılığı Anlamı
hikâye
tane
ziyade
kitap
ton
b) Türkçede “kitap, ton, nokta” gibi yabancı kökenli kelimelerin bulunması Türkçeye yarar
mı sağlar, zarar mı verir? Düşüncelerinizi gerekçesiyle yazınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
184 Türk Dili ve Edebiyatı