Page 226 - Türkçeyi Etkili Kullananlar

Etkinlik

3. Aşağıdaki parçayı okuyunuz. Parçadan hareketle soruları cevaplayınız.

Benim dil bilincim çok erken, on beş, on altı yaşlarımda gelişmeye başladı. Şiirlerimde
olsun, yazılarımda olsun Çukurova’nın canlı, çok zengin Türkçesiyle yazı dilinin olanaklarını
birleştirmeye çalışıyordum. İlk yıllarda bu belki bilinçli değildi. Yalnız dilin bilincine çok
erken vardığımı söyleyebilirim. Bakın, bu benim için önemli bir soru, kendimi anlatabilmek
için bir adaptasyon çabası gerekli miydi? Sanırım, çok yumuşak görünümüne karşın çok
sert bir kişiliğim var. Kendi dışımdaki çok şeye boş verdim. Kendimi nasıl biliyorsam öyle
anlatacaktım. Üstümde elbette genel etkiler oldu, ama hep burnumun dikine giden
bir kişiliktim. Dilde Karacaoğlan’ın çok etkisinde kaldım. Bir şiirde, bir düz yazıda, bir
anlatımda bir dilin nasıl geliştirilmesi gerektiği üstünde çok kafa yordum. Bir dil bir dünya
demekti. Bu dünyanın temelleri çok sağlam olmalıydı ki o dünya üstüne sağlam bir dünya
olabilsin. Dili ayrıntılarla güzelleştirmek. Halk dili benim için çok zengin, çok canlıydı, doğa
gibiydi. Nasıl etmeli de bu büyük zenginliği yazı diline geçirmeliydi. O zamanlar bunun ne
kadar zor olduğunu bilmiyordum.

(Yaşar Kemal Kendini Anlatıyor)
a) Yaşar Kemal’in halk dili hakkındaki görüşleri nelerdir? Açıklayınız.

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

b) Yaşar Kemal’in sözlerinden hareketle bir yazarın edebî eserde üslup kurmadaki gayreti
ile dili kullanmadaki başarısının doğru orantılı olduğu söylenebilir mi? Arkadaşlarınızla
tartışınız.

4. Yaşar Kemal’in yaşadığı yörenin söz ve kültür varlığına duyduğu bağlılık, folklor derlemelerinin
bulunduğu Sarı Defterdekiler adlı eserinde kendini bir kez daha göstermektedir.

Aşağıdaki parçayı okuyunuz. Parçadan hareketle soruyu cevaplayınız.

Pamuk tarlalarında, ırgadın iştahlı zamanı (sabah ve ikindi) çifte çapa vurulur.
Sıraya dizilmiş birçok ırgadın çapalarını söyledikleri nakaratlı manilerin temposuna
uydurarak hep birden indirip kaldırmalarına “çifte çapa” denir. (…)
Çifte çapa vurulurken söylenilen manileri ve nakaratlarını aynen not ettim. Fakat pamuk
tarlalarında söylenirken verdiği heyecanı veremiyor.
Kaleyi yarık sandım
Yâri uyanık sandım
Açtım baktım yüzüne
Atılmış pamuk sandım

(Sarı Defterdekiler)
a) Siz de yörenizin söz ve kültür varlığını yansıtan bir mâni örneği oluşturunuz.
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

224 Türk Dili ve Edebiyatı