Page 17 - ANTRENMAN BİLGİSİ 12

1.2. Antrenmanın Dünyada ve Türkiye’deki Gelişimi

İkinci Dünya savaşı sonrasında Almanya’da Hans Reindell
Dünyada Antrenmanın Gelişimi (Hans Rendel) adlı doktor, kalp yetmezliği olan hastalarına Fre-
Antrenman bilgisinin tarihsel gelişimine bakıldığında askerî ve olimpik iburg (Fırayburg) Üniversitesinde çalışan öğretim üyesi W. Ger-
çalışmalar için eski Mısır ve Yunan’da antrenman yapıldığı bilinmektedir schler’le beraber İnterval Sistem denilen yöntemi uygulamaya
(Görsel 1.12). Antrenman günümüzde bilimsel bir nitelik kazanmıştır. Ant- başladı (Görsel 1. 14).
renman bilgisi bilimsel nitelik kazanırken bazı gelişimsel ve kavramsal aşa-
malardan geçmiştir. Görsel 1.14: Hans Reindell ve W. Gerschler
20. yüzyıl itibarıyla antrenman bilgisindeki gelişimsel aşamalar
1. Uygulama Bilgisi
2. Uzman Öğretisi W. Gerschler daha sonra bu yöntemi sporcular üzerinde dene-
3. Özel Antrenman Öğretisi miştir. Bu yöntemle başarıya ulaşan ilk atlet Rudolf Harbig (Rudolf
4. Genel Antrenman Öğretisi Harbig) olmuştur (Görsel 1.15).
5. Antrenman Bilimi Görsel 1.12: Eski Yunanda
20. yüzyıl itibarıyla antrenman bilgisindeki kavramsal aşamalar antrenman
1. Antrenman Uygulama Bilgisi
2. Antrenman Öğretisi Görsel 1.15: Rudolf Harbig
3. Antrenman Bilimi
1935’ten 1970’li yıllara kadar antrenman üzerine yapılan siste-
1900’lü yılların başından itibaren antrenman yöntemleri üzerin- matik çalışmalar daha çok Sovyetler Birliği’nde Gorinowsky (Go-
de çalışmalar ivme kazanmıştır. Lauri Pıhkala (Lauri Hıkkala), Dy- rinovski) ve Ozolin (Ozolin) adlı bilim insanları tarafından gerçek-
son (Daysın), Gösse Holmer (Gösse Holmır), Woldemar Gersch- leştirilmiştir (Görsel 1.16).
ler (Voldemar Gerşler) gibi bilim insanları ve spor antrenörleri bu 1940’lı yılların sonuna kadar antrenman dönemlemesine yöne-
alanda öncü olmuşlardır (Görsel 1.13). Antrenman dönemlemesi lik çalışmalar yeterli düzeyde değildir.
için çalışmalar yapan Amerikalı spor uzmanı M. Murphy (Mörfi), 1946 yılında spor adamı Dyson Yeni Antrenman Sistemi uy-
1913 yılında yazdığı kitabında, orta ve uzun mesafe koşularında gulamasında hem Avrupa hem de Amerika’da edinilen deneyimle-
hazırlayıcı kros antrenmanlarını, kış mevsimindeki antrenmanlar- rin etkisiyle antrenman dönemlemesini biçimlendirmiştir.
da ise bazı hazırlayıcı özel alıştırmaların kullanılmasını önermek- Görsel 1.16: Ozolin
tedir.
Görsel 1.13: Woldemar Gerschler 1950’li yılların başında Doğu Almanya’da Harre ve Sovyetler
Avrupa’daki antrenman bilgisi çalışmaları daha çok, eski Demirperde ülkeleri olarak bilinen Doğu Alman- Birliğinde S.P. Letunow (Letunov) dönemleme çalışmalarında bu-
ya, Sovyetler Birliği, Polonya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan’da yapılmıştır. B. A. Kotow’un (Kotov) lunmuştur. Bilim insanı Selye’nin (Selye) uyum kuramından etki-
“Olimpik Spor” adlı kitabında (1916), sportif antrenmanın kesintisiz ve dönemsel düzenlenmesinin gerekli lenen Matwejew “Sporsal Antrenman Dönemlemesi” adlı eserini
bir süreç olduğu ortaya konur. 1958 yılında yayımlamıştır (Görsel 1.17).
Ludwig Mang (Ludvig Mank) 1928 yılında aralıksız özel antrenman düşüncesini ortaya atar. Mang’ın
bu düşüncesine göre sonbahar-kış dönemindeki çalışmalar sadece karmaşık genel geliştirici alıştırmaları
kapsamamalı, teknik öğretimin alıştırmalarını da içermelidir. İlkbahar-yaz dönemi antrenmanlarında ise ta-
mamen branşa özgü değil genel geliştirici alıştırmalara da yer verilmelidir. Bu düşünce sadece atletizm için Görsel 1.17: Matwejew
değil futbol, kayak, yüzme vb. spor dalları için de geçerlidir. Werchoschansky (Verkhoshanski), paralel antrenman yüklenmesi ile blok dönemlemesini karşılaştır-
Finlandiyalı Lauri Pıhkala, “Atletizm” adlı kitabının (1930) “Antrenmanın Genel İlkeleri” bölümünde, ge- mış, Matwejew’in dönemleme sistemine (klasik periyotlama) karşı eleştirilerde bulunmuş ve blok dönemle-
rek makro planlar (dört yıllık) gerekse birim antrenman için geçerli bir dizi temel ilkeden bahseder. Pıhkala mesini savunmuştur. Eleştirisinde, Matwejew’in biyolojik uyumlar yerine pedagojik uyumlara yoğunlaştığını,
daha çok kesintisiz dönem antrenmanı anlayışını benimsemiştir. hâlbuki blok dönemlemesinin farklı bir anlayış olduğunu ve bu nedenle ileriye sürülen blok dönemlemesinin
1930’lu yıllarda İsveç atletizm takım antrenörü Gösse Holmer fartlek (hız oyunu) yöntemini geliştirmiştir. farklı bir antrenman türü olması gerektiğini dile getirir.
1950’li yıllarda Çekoslovak atlet Emil Zátopek (Emil Zato-
pek) interval antrenmana şekil vererek onu sistematikleştir-
miş, yoğun ve yaygın interval antrenman tiplerini belirleyerek
bunları yarışmalarda uygulamıştır (Görsel 1.18).

Görsel 1.18: Emil Zatopek
14 15