Page 16 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

Hindistan’da Hinduizm ve Budizm inanışlarının etkisiyle insanlar, bedensel faaliyetlerden uzak
durarak sadece ruh ile ilgilenmişlerdir. Antik Çin Hanedanlığı’nın ilk imparatoru döneminde gençlere
okçuluk ve savaş arabası kullanma eğitimi veren okulların bulunduğu, Antik Pers İmparatorluğu’nda
ise binicilik, avcılık, ok ve yay kullanma eğitimlerinin yanında hayatta kalma becerileri ve beden eğitimi
derslerinin verildiği okulların varlığı bilinmektedir. Yine Antik Çağ’da Mezopotamya’nın kuzeyinde kuru-
lan Asur ve Babil medeniyetlerinde eğitim ve eğlence amacıyla halkın boks, güreş ve okçuluk gibi spor-
ları yaptığı, soyluların ise aslan avcılığı ile uğraştığı bilinmektedir. İlk Çağ Anadolu uygarlıklarından olan
Hattiler’de de halk arasında ve yöneticilerde yaygın biçimde görülen sportif etkinlikler, savaş sırasında
kullanılan mızrak, ok ve yay gibi aletleri kullanabilme becerilerini geliştirmek amacıyla yapılmıştır.
Hitit, Frig, Lidya ve Antik Anadolu-Helen toplumlarında vücutla birlikte ruhu da güzelleştirdiğine
inanılan sporun birçok dalına yer verilmiştir. Koşma, atlama, pankreas güreşi, yüzme, atlı araba yarışları,
disk ve mızrak atma gibi spor dalları; şehirler arasında kutsal barışı sağlama, yerel kahramanların arkasın-
dan yapılan cenaze törenlerinde ölenin ruhunu hoşnut etme, tanrıların onuruna düzenlenen festival ve
törenlerde tanrılara yakınlık kurma gibi amaçlarla mücadele esasına dayalı, yarışma ve oyun formundaki
fiziksel etkinlikler içerisinde yer almıştır. Bu etkinlikler, kutsal alanların ya da tapınakların yakınlarında
oluşturulmuş spor alanlarında düzenlenmiştir.
Bugün olduğu gibi Antik Çağ’da da toplumun devamlılığını sağlayacak, ihtiyaç duyulması hâ-
linde savaşacak iyi askerlerin yetiştirilmesi ve gençlerin eğitilmesi büyük önem taşımıştır. O çağlarda
erkek çocukların ve gençlerin fiziksel, ruhsal, zihinsel bir uyum içerisinde bedenen eğitilmeleri ve spor
yarışmaları yapmaları için gymnasium, palaistra ve stadyum gibi spor alanları inşa edilmiştir (Görsel 1.3).

Görsel 1.3: Palaistra

Türk toplumlarındaki eğitim anlayışı ve uygulamaları da tarihin en eski dönemlerinden bugüne
dünyadaki tüm medeniyetlerde olduğu gibi toplumun yaşayış biçiminin etkisiyle şekillenmiştir.
Eğitim faaliyetlerinin önemli bir bölümünü teşkil eden bedensel ve sportif eğitim faaliyetleri,
düzenli ordunun ve orduda onluk sistemin de kurucusu olan Türk topluluklarında askerî eğitimin teme-
lini oluşturmuştur.
Türklerin beden eğitimi ve spora olan yaklaşımları; tarihsel süreç içerisinde yaşanan göçlerden,
din değişikliklerinden ve diğer önemli toplumsal olaylardan etkilenmiştir. Türk toplumundaki beden
eğitimi ve spor süreci, bu olaylarla birlikte değerlendirilerek İslamiyet Öncesi Dönem, İslamiyet Dönemi,
Osmanlı Devleti Dönemi, Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Dönemi ve Türkiye Cumhuriyeti Dönemi olarak
ele alınmıştır.

14 BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR