Page 47 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

2.2.2. Çinlilerde Beden Eğitimi ve Spor Suyla sürekli ilişki hâlinde olan Çin toplumu, çocuklarına yüzmeyi, su altına dalmayı, su üstünde
kalmayı ve kürek çekmeyi öğretmişlerdir. Özellikle Çu Hanedanı Dönemi’nde yaygın hâle gelen ağırlık
Çin kültüründe beden ve ruh eğitimine dayalı beden eğitimi ve spor faaliyetleri, önemli bir yer kaldırma ve halat çekme gibi beden eğitimi ve spor faaliyetleri ise hem saray çevrelerinin hem de halkın
tutmaktadır. Çin tarihi boyunca yönetime hâkim olan hanedanlar, pek çok beden eğitimi ve spor faali- büyük ilgisini çekmiştir. Özellikle bahar bayramlarında gerçekleştirilen yarışmalarda soylular ve elitler,
yetleri ile uğraşmışlardır. halkla birlikte mücadele etmişlerdir. Birçok resim, oyma ve gravür çalışmasında yer alan jimnastik ise Çin
Bilinen en eski askerî içerikli beden eğitimi ve spor faaliyeti olarak kabul edilen ve hem zırhlı kültüründe önemli bir yere sahip olmuştur. Hem yakın dövüş sporunda hem de sağlığın korunmasına
hem de zırhsız icra edilen wushu, MÖ 1122-256 yılları arasında Şu hanedanı zamanında en popüler spor yönelik çalışmalarda kullanılan jimnastik hareketleri, bu alanda uzmanlaşan kişiler tarafından çeşitli gös-
olmuştur. Bu dönemde askerler koşu, zıplama, atma, atlama, güreş, okçuluk, ağırlık kaldırma, kılıç, mız- terilerde ve dinî törenlerde sergilenmiştir.
rak ve at arabası kullanma gibi pek çok beden eğitimi ve spor faaliyetlerini yapmışlardır.
MÖ 206-220 yılları arasında Han Hanedanı Dönemi’nde Budizm inanışının da gelişmesiyle birlik- 2.2.3. Hintlerde Beden Eğitimi ve Spor
te sportif faaliyetlerde ve askerî sistemde değişiklikler yaşanmıştır. Öncelikle at arabalı askerlerin yerini
zırhlı süvari ve piyadelerin almasıyla birlikte wushu pratiği gittikçe gelişmiş ve okçuluk önem kazanmış- Sportif faaliyetleri beden ve zihin gelişiminin bir aracı olarak gören Hintler, çok sayıda beden
tır. Bu dönemde kadınlar da okçulukla ilgilenmeye başlamış ve okçuluk, Batı’dakinin aksine sportif bir eğitimi ve spor faaliyetiyle uğraşmışlardır. Tarihte ilk olarak Hintlerin bulduğu ve oynadığı satranç oyunu,
pratik olarak değil bir seremoni aracı olarak algılanmaya başlamıştır. 7 ve 10. yüzyıllar arasında hüküm günümüze kadar ulaşan en popüler spordur. Dört ana bölümden oluşan Hint ordularını tasvir eden ve
süren Tang Hanedanı Dönemi’nde ise kuzeydeki göçebe toplulukların da kontrol altına alınmasıyla bir- bu yüzden orijinal ismi “dört kısım” olan satranç, o dönemin Hint askerî yapısından etkilenerek geliştiril-
likte savaş sanatları içerikli fiziksel aktivitelerin yerini yarışma içerikli aktiviteler almaya başlamıştır. miş ve bir strateji öğretisi olarak birçok toplumda oynanmıştır.
Günümüzün popüler sportif etkinliklerinden biri olan “dragon bot” yarışları da bu dönemde baş- Çinlilerin kungfu öğretisinde olduğu gibi Hintler de yakın dövüş ve savunma sporlarını bedenin
lamıştır. Dragon bot yarışları, özellikle son dönemde yoğun ilgi gören bir kitle sporu faaliyetine dönüş- terbiyesi ve disiplini amacıyla uygulamıştır. Bu beden eğitimi ve spor faaliyetleri; insanların bedenlerini
müştür. Yine bu dönemde günümüz golf ve bilardo sporlarının karışımı olan chuiwan oyunu, özellikle ka- kontrol altında alarak nefislerini terbiye etmelerini, kötü alışkanlıklarından arınmalarını ve fiziksel açıdan
dınlar tarafından oynanmaktaydı. Chuiwan oyunu, raket sporlarının başlangıcı olarak kabul edilmektedir. sağlıklı bir bünyeye sahip olmalarını amaçlamaktaydı.
Çin’de Moğol istilası döneminde savaş sanatlarının ağırlık kazandığı, okçuluk, avcılık ve güreş Hint saray çevrelerinin MÖ 600’lü yıllarda çeşitli fiziksel pratikleri kapsayan sistemli eğitimler al-
gibi sporların popüler olduğu bir dönem yaşanmıştır. Ayrıca modern spora geçiş dönemine kadar polo dıkları bilinmektedir. Bunların başında eskrim, ok atma, yay çekme, yüzme, koşma ve güreş gelmekteydi.
ve kungfu gibi spor dalları da ortaya çıkmıştır. Orta Asya bozkır toplulukları ile kurulan ilişkiler sonucun- Hint kültürüne özgü olan ve günümüze kadar uzanmayı başaran en önemli spor dallarından biri
da ise binicilik ve güreş gibi pratikleri de uygulamaya başlayan Çinliler; ağırlık kaldırma, halat çekme, de yogadır. Diğer spor dallarından farklı olarak daha az hareket içeren ve bedenin geniş aralıklarla ha-
akrobasi, yüzme, kürek çekme ve çeşitli top oyunlarıyla da ilgilenmişlerdir. Bugünkü futbolu andıran reket ettirilmesine hatta belli durumlarda saatlerce hareketsiz kalınmasına dayanan bu uğraş, daha çok
tsu-chu ve golfü andıran lung-wan oyunları, Çin kültüründe askerlerin becerilerini geliştirmek ve birlikte dinî amaçlarla icra edilmiştir. Kasların ve eklemlerin esnekliğini, omurganın kıvraklığını artıran yoga, aynı
hareket edebilme yeteneklerini artırmak amacıyla uygulanmıştır (Görsel 2.6). zamanda kişilerin karakterlerini de sağlamlaştırmaktadır (Görsel 2.7). Yaşadıkları bölgenin coğrafi özel-
liklerinden dolayı sıkça kıtlık, açlık ve salgın hastalıklarla mücadele etmek zorunda kalan Hintler, yoga
ile bu sorunlardan kaynaklanan sıkıntılarından uzaklaşma ve sağlık bulma amacı gütmüşlerdir. Yoga,
günümüz dünyasında da kişilerin hem vücutlarını esnetmeleri hem de ruhlarını dinlendirmeleri için uy-
guladıkları bir spor dalı hâline gelmiştir.

Görsel 2.6: Çin kil askerler Görsel 2.7: Yoga

44 ESKİ UYGARLIKLARDA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ESKİ UYGARLIKLARDA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR 45