Page 48 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

2.3. ANTİK YUNAN VE ROMA UYGARLIKLARINDA

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR

2.3.1. Yunanlarda Beden Eğitimi ve Spor

Organize sportif yarışmaların ve günümüz modern olimpiyat oyunlarının başlangıç noktası ola-
rak nitelendirilen Antik Yunan olimpiyatlarının MÖ 776-393 yılları arasında yaklaşık 300 kez düzenlendiği
tahmin edilmektedir.
Kısa mesafeli koşularla başlayan antik olimpiyatlar, zamanla uzun mesafe yarışları, güreş, pen-
tatlon, boks, pankreas, at arabası yarışları ve sadece gençler için düzenlenen müsabakalarla genişlemiş-
tir (Görsel 2.8). Tüm sportif ve rekabete dayalı içeriğine rağmen Antik Yunan oyunları, tamamen dinsel
içerikli sportif ayinler olarak tanımlanmaktadır. Olimpia, MÖ 1000 yıllarında Yunan Tanrısı Zeus adına bir
tapınağa çevrilmişti. Deubner (Dabnır), bu oyunlarda yer alan Yunanların tanrılarına hizmet ettiklerini
ve bu oyunlarda kazandıkları ödüllerin de tanrılarından geldiğini düşündüklerini iddia etmektedir. Beş
günlük olimpiyat oyunlarının üçüncü gününde Zeus adına 100 öküz kurban edilmesi ve yarışların bitiş
noktalarının Zeus Altarı’nın önünde olması da Antik olimpiyatların dinî yönünü göstermektedir.

Görsel 2.8: Antik Yunan’da güreş

Antik Yunan oyunlarına kadınlar, köleler ve yabancılar hariç tüm sosyal gruplar katılmaktaydı. Bu
dönemde kadınlar için Yunan tanrıçalarından Hera adına ayrı oyunlar düzenlenmekteydi. Yabancılar ve
köleler, olimpiyat oyunlarını seyredebilirlerken kadınların seyretmesi dahi yasaktı.
Zamanla bazı soylular olimpiyatlarda başarılı olabilmek için sadece spora ve beden çalışmala-
rına yönelmişler ve belli dönemlerde olimpiyat oyunlarında başarı gösteren vatandaşları himayelerine
almışlardı. Böylelikle dünya tarihinde ilk kez profesyonel sporculuk olgusu ortaya çıkmıştır. Bu kişiler
başka bir işle uğraşmayarak deneyimli çalıştırıcılar eşliğinde sadece olimpiyat oyunlarına hazırlanır ve
yarışarak hayatlarını sürdürürlerdi. Theagenes (Fegenes) ve Euripides (Evripides) gibi bazı aristokrat
sporcular, birçok ödül kazanmışlar ve sporculuk mesleğinin ilk temsilcileri olarak kabul edilmişlerdir.
MÖ 350 yılında 40.000 kişilik yeni bir stadyumun inşa edilmesi ve birçok branşın eklenmesiyle
daha da kitlesel hâle gelen Antik Olimpiyatlar, bu dönemde tüm Yunan halkının ve Yunan kolonilerinin
bir yılını meşgul eder hâle gelmiştir.

46 ESKİ UYGARLIKLARDA BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR