Page 126 - RİTİM EĞİTİMİ VE HALK DANSLARI 11

4.5. KAŞIKLI DANSLAR

Görsel 4.7: Kaşık türü halk dansları (Bolu)

Kaşıklı dansların kökeninin Orta Asya’ya kadar gittiği bilinmektedir. Orta Asya’da hakanların hu-
zurunda oynanan ve adına “Hakan Oyunu” denen dansta, kaşıklar dans aracı olarak kullanılmıştır. Kaşıklı
danslar olarak adlandırılan tüm danslarda kaşık, aynı zamanda bir ritim çalgısı görevi de görmektedir. Ka-
şıkların, dans figürlerine zenginlik katan aksesuar özelliği taşımaları sebebiyle bölgelere göre karakteristik
yapılarında da farklılıklar gözlenmektedir. Konya’da kaşıkların birbirine vuruluşlarının sık aralıklarla olması,
Kütahya ve Bolu’da ise daha aralıklı olması, belirli vurgu yerlerine denk getirilen tarzda vuruşlarla danslara
eşlik etmesi örnek olarak verilebilmektedir (Görsel 4.7). Kaşıklar pek çok ağaç türünden, en çok da “şimşir”
ağacından yapılmaktadır (Görsel 4.8).

Görsel 4.8: Şimşir kaşık

Halk danslarının bu türünde dansçılar birbirlerine tutunarak değil, serbest şekilde, dairesel formda
ya da karşılıklı dizilmektedir. Geleneksel ortamda kadın ve erkekler, aynı oyunu ayrı ayrı oynamaktadır.
Bu türdeki ezgiler; genellikle 2/4, 4/4, 8/8, 9/16 ve 9/8 zamanlı türkülerden oluşmaktadır. Kaşıklı dansların
büyük çoğunluğu, sözlü türkülerle icra edilmektedir. Kaşık türüne eşlik eden ana çalgılar; kabak kemane,
4. ÜNİTE sipsi, kaşık, bağlama, cura bağlama, koltuk davulu, davul, zurna ve zilli maşadır. Kaşık türü halk dansla-
rının görüldüğü başlıca iller; Konya, Eskişehir, Ankara, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Sivas, Kayseri, Niğde,

124