Page 122 - RİTİM EĞİTİMİ VE HALK DANSLARI 11

Bar türü halk dansları; Erzurum başta olmak üzere Erzincan, Gümüşhane, Kars, Tunceli, Bingöl,
Muş, Ağrı ve Van illerini içine alan bir yörede ve bu yöreye yakın olan Artvin ilinde yaygın olarak görülmekte-
dir. Bu bölge araştırmacılar tarafından “bar bölgesi” olarak adlandırılmaktadır. Erkeklerin oynadığı barların
eşlik ezgisi, sözsüzdür. Kadın barlarıysa genellikle türkülüdür. Barların çoğunlukla iki, beş, altı, dokuz, on
ve on iki zamanlı ezgilerden oluştuğu görülmektedir (Görsel 4.6).

Erzurum Erzurum
kız kostümü erkek kostümü
(önden-arkadan (önden-arkadan
görünümü) görünümü)

Görsel 4.6: Erzurum kız ve erkek kostümleri

Barlar geleneksel ortamında, açık havada, davul ve zurna eşliğinde oynanmaktadır. Oynandığı
yere ve bölgeye göre klarnet, tulum, tar, mey, tef gibi çalgıların eşlik ettiği bar türleri de vardır.

UZUNDERE

Doğu Anadolu’da, özellikle Erzurum ili ve çevresinde, bar türü halk dansları örnekleri yay-
gın olarak görülmektedir. Bunlardan biri Uzundere barıdır. Geleneksel formunda Uzundere barının
adımlarının isimleri ve oynanış sıralaması şöyledir:
a) Giriş adımı (yavaş yürüme)
b) Yerinde yaylanma adımı
c) Hızlı yürüme adımı
ç) Yana yürüme ve çökme adımı
d) Yana sıçrama adımı
a) Giriş Adımı (Yavaş Yürüme)

İki ayak da yan yana hazırlık pozisyonundayken 12/8’lik olan ezginin son sekizlik süresinde, sağ
ayak topuğu yerden kaldırılarak adıma başlanır. Aynı anda diz de kırılarak atılacak yeni adıma hazırlık ya-
pılır.
Yeni ölçünün başlangıcında sağ ayak ile başlanarak iki adımda ileri yürüme hareketi yapılır. Adımlar
atılırken diğer ayaklar diz hizasına doğru çekilerek vücudun gerisinden düz bir şekilde, ileri uzatılır. Üçüncü
4. ÜNİTE ileri yürüme adımının sonunda, ayak yukarıya çekildikten sonra yerinde (yukarı aşağı) küçük yaylanma
hareketi, dört sekizlik sayı süresince yapılır. Sonra diğer adımlarda olduğu gibi ayak, öne uzatılır. Sol ayak

120