Page 106 - SPOR ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ 11

ATP-CP Sistemi (Fosfojen Sistem)
Fosfojenler adı verilen ATP ve kreatin fosfat (CP veya PC) kas hücresi içinde bir miktar depo
edilmiş hâlde bulunur. CP de ATP gibi kasların acil enerji kaynağıdır. Hücrelerdeki ATP ile CP’ye yani
ikisine birden ATP-CP enerji sistemi denir. Bu enerji sistemi hem kas hücrelerinde depolu ATP’den hem
de CP’den ATP sentezlenmesiyle elde edilen enerji ile en fazla 10-15 saniyelik kısa süreli ve patlayıcı
kuvvet gerektiren hareketlerin yapılmasını sağlayabilmektedir. Bu sistemle elde edilen enerji 100 m ko-
şusunda yeterli olabilmektedir (Görsel 9.3). Sprint ve güç performansı, ATP ve CP depolarına bağlıdır.

Görsel 9.3: Sprint

ATP’nin yeniden sentezlenmesi için ADP molekülüne bir fosfat grubu eklenmesi gerekir. Kas
hücrelerinde depolu olan ATP’nin 2-3 katı kadar CP deposu bulunur. CP, kreatin ve fosfat gruplarına
parçalanırken önemli miktarda enerji açığa çıkar. Oluşan bu enerji direkt olarak ATP’nin sentezlen-
mesinde kullanılır (Görsel 9.4). Kas kasılması sırasında ATP’nin parçalandığı hızda, depolanmış
CP’nin parçalanması sonucunda açığa çıkan enerji ATP’nin yenilenmesini sağlar.

ATP-CP enerji sistemi, üre-
tebildiği enerji miktarından zi-
yade hızlı enerji üretebilmesi
bakımından önemlidir. Bununla
birlikte şiddetli bir yüklenme son-
rası yapılan 2-3 dakikalık dinlen-
me esnasında CP depolarının
büyük bir kısmı hızlı biçimde ye-
Görsel 9.4: CP’den ATP sentezi nilenir.

4. ETKINLIK ARAŞTIRMA

Bilişim teknolojilerinden yararlanarak bir sonraki derse kadar ATP-CP enerji sisteminin kulla-
nıldığı hareketleri içeren spor dalları ile ilgili araştırma yapınız. Bu spor dalları ve hareketlerle ilgili
edindiğiniz bilgileri öğretmeniniz rehberliğinde arkadaşlarınızla tartışınız.

104