Page 79 - SPOR ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ 11

Kalp; perikard, miyokard ve endokard 1. ETKINLIK ARAŞTIRMA
olmak üzere üç katmanlı bir yapıya sahip-
tir. Kalbi çevreleyen koruyucu bir kese ola- Perikard
rak da adlandırılan perikard, kalbi dıştan Miyokard Bilişim teknolojilerinden yararlanarak bir sonraki derse kadar kalp kasını besleyen damarlar
saran iki katlı bir zardır. Bu iki zar arasında Perikard ve bu damarların önemiyle ilgili araştırma yapınız. Ulaştığınız sonuçları aşağıdaki boşluğa yazarak
kalbin hareketini kolaylaştıran perikard sı- sıvısı öğretmeniniz rehberliğinde arkadaşlarınızla paylaşınız.
vısı bulunur (Görsel 6.3). ..............................................................................................................................................................
Kas dokusundan oluşmuş olan miyo- ..............................................................................................................................................................
kard kalbin orta tabakasıdır. İskelet kasları ..............................................................................................................................................................
gibi çizgili görünümlüdür. Fakat iskelet kas- ..............................................................................................................................................................
larının aksine otonom sinir sistemine bağlı
olarak istem dışı çalışır. Kalbi besleyen da- ..............................................................................................................................................................
marlar bu tabakada bulunur ve kalbin ka- ..............................................................................................................................................................
sılıp gevşemesi bu tabakada gerçekleşir. ..............................................................................................................................................................
Endokard; kalbin iç boşluklarının yüzeyini Endokard ..............................................................................................................................................................
saran, kasılma yetenekleri az olan, daha Görsel 6.3: Kalbin yapısı ..............................................................................................................................................................
çok sinirsel iletileri taşımak için özelleşmiş ..............................................................................................................................................................
tabakadır (Görsel 6.3). ..............................................................................................................................................................
Dört odacıktan oluşan kalbin üst bölümünde sağ ve sol tarafta bulunan odacıklara kulakçık ..............................................................................................................................................................
(atrium), alt bölümünde sağ ve sol tarafta bulunan odacıklara da karıncık (ventrikül) denir. Atriumlar ..............................................................................................................................................................
kanın kalpte toplandığı, ventriküller ise kanın damarlara pompalandığı odacıklardır. Sağ tarafta bulu- ..............................................................................................................................................................
nan atrium ve ventrikül kalbin sağ yarısını, sol tarafta bulunan atrium ve ventrikül kalbin sol yarısını ..............................................................................................................................................................
oluşturur. Sağ atrium, vücudun her tarafından toplardamarlar vasıtasıyla gelen karbondioksit yüklü ..............................................................................................................................................................
kirli kanın toplandığı, sağ ventrikül ise bu kirli kanın temizlenmesi için akciğerlere pompalandığı oda- ..............................................................................................................................................................
cıklardır. Sağ atrium ve ventrikül tek yönlü çalışan trikuspid adı verilen bir kapak vasıtasıyla birbirine ..............................................................................................................................................................
bağlanır. Sol atrium akciğerlerden gelen oksijenden zengin temiz kanın toplandığı, sol ventrikül ise ..............................................................................................................................................................
bu temiz kanın damarlara pompalandığı odacıklardır. Sol atrium ve ventrikül tek yönlü çalışan mitral ..............................................................................................................................................................
adı verilen bir kapak vasıtasıyla birbirine bağlanır. Temiz ve kirli kanın birbirine karışmaması kalbin ..............................................................................................................................................................
sağ ve sol yarısını birbirinden ayıran septum adı verilen bir duvar ile sağlanır (Görsel 6.4).
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
Temiz kan
Kirli kan

Sağ atrium KAN DAMARLARI
Sol atrium
Kan damarları, kalpten pompalanan
Mitral kapak kanın tüm vücut hücrelerine ulaşımını ve
tekrar kalbe taşınmasını sağlayan kapalı
Sol ventrikül bir boru sistemidir (Görsel 6.5). Kalp, her
Trikuspid kapak
kasılmasıyla bir miktar kanı damarların
Sağ ventrikül Septum içine gönderir. Kalbin itiş gücü ile yola
çıkan kan, en ücra köşedeki hücrelere
oksijeni ve besin maddelerini taşır. Tekrar
damarların içinde kalbe döner. Tüm bu
Görsel 6.4: Kalbin bölümleri
yolculuk atardamarlar, toplardamarlar ve
Yaşam boyunca devamlı bir şekilde çalışan ve yetişkin bir insanda dakikada ortalama 70-80 kez kılcal damarlar sayesinde gerçekleşir.
atan kalp, tüm vücut dokularına temiz kanın pompalanması ve dokularda kirlenerek geri dönen kanın Görsel 6.5: Damar kesiti
temizlenmesi için akciğerlere pompalanması gibi hayati fonksiyonları gerçekleştirmektedir.

76 77