Page 141 - SPOR VE BESLENME 11

Türkiye’de Dopingle Mücadele

Türkiye’de dopingle mücadele çalışmalarını yürütebilmek için 1989 yılında Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor
Genel Müdürlüğü ile Hacettepe Üniversitesi arasında imzalanan protokol ile Türkiye Doping Kontrol Merkezi kurul-
muştur.
Türkiye Doping Kontrol Merkezinin kuruluş amacı, dünyadaki tüm doping kontrol merkezlerinde olduğu gibi
sporcuların biyolojik materyallerinden (idrar veya kan) alınan numunelerin analiziyle sporcular tarafından kullanılması
yasaklanmış olan ilaç etken maddelerinin tespitini gerçekleştirmektedir.
Hacettepe Üniversitesi Türkiye Doping Kontrol Merkezi (TDKM); kuruluşundan 2010 yılına kadar olan süreçte
sporcu, antrenör ve yöneticilere doping konusunda eğitim verme, sporculardan numune toplama ve bu numuneleri
analiz etme işlemlerinin tamamını yürütmüştür (Görsel 3.17).
TDKM, 2003 yılında UKAS (Birleşik Krallık Akreditasyon Servisi) akreditasyonunu almış ve 2007 yılında
WADA tarafından akredite olmuştur. Ancak 2010 yılında sistemin istendiği gibi çalışmamasına bağlı olarak bazı
aksaklıklarla karşılaşılmış, bu aksaklıklar nedeniyle “hatalı sonuç vermek” ve sonrasında “hatalı sonucu savunmak”
gibi analitik ve idari sorunlar yüzünden WADA akreditasyonunu kaybetmiştir. 2013 yılında Hacettepe Üniversitesi-
nin ve Spor Genel Müdürlüğünün katkılarıyla altyapısı yeniden gözden geçirilmiş, eksiklikleri tamamlanarak 2015
yılında önce TURKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) ISO 17025 sertifikasını almış daha sonra WADA tarafından tekrar
akredite edilmiştir.
2011 yılında Ulusal Olimpiyat Komitesine bağlı olarak Dopingle Mücadele Komisyonu kurulmuştur. Bu
komisyon; sporcu ve antrenörlerin eğitimi, sporcudan numune toplanması ve gerekli yasal organizasyonların ger-
çekleştirilmesinde sorumluluk üstlenmiştir. Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu (TDMK), Mart 2015’te Ulusal Do-
pingle Mücadele Kuruluşları Birliğine (INADO) üye olmuş ve aynı yıl bu birliğin olağan genel kurul toplantısında
temsil edilmiştir.
Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu, uluslararası kuruluşlar ile ilişkiler kapsamında UNESCO, Avrupa Kon-
seyi, WADA ve CAHAMA’nın (WADA Özel Avrupa Komitesi) toplantılarına katılmış; bu kuruluşlarla dopingle mücadele
konusunda ortak projeler gerçekleştirmiştir. Ayrıca bu toplantılarda uluslararası spor federasyonları ile olan ilişkilerin
geliştirilmesi ve dopingle mücadelenin üst seviyede sürdürülmesi için ortak çalışma stratejileri belirlenmiş, buna iliş-
kin gerekli hukuki altyapılar oluşturulmuştur.
Türkiye Doping Kontrol Merkezi, bugünkü koşullarda temel olarak şu 6 birimden oluşur:

1. Numune kabul, dağıtım ve sonuç bildirme birimi
2. İdrar analizleri birimi (6 birim)
3. Kan ve kan ürünleri analizleri birimi (4 birim)
4. Hassas analiz birimi
5. Yıkama birimi
6. Satın alma ve depo birimi

Görsel 3.17: Türkiye Doping Kontrol Merkezi

ERGOJENLER VE DOPİNG 139