Page 136 - SPOR VE BESLENME 11

3.2.2. YASAKLI YÖNTEMLER

Yasaklı maddeler ve yöntemler listesi, 6 Mart 2003 tarihinde Danimarka’nın Kopenhag kentinde yapılan Dün-
ya Anti-Doping Konferansı’nda kabul edilen Dünya Anti-Doping Kodu’na göre hazırlanmaktadır. Dünya Anti-Doping
Ajansı her yıl yeni yasaklı maddeler ve yöntemler listesi yayımlamaktadır. Çünkü her yıl bu listeye yeni yasaklı mad-
deler ve yöntemler eklenebilir ya da bazıları listeden çıkartılabilir. Yayımlanan bu liste, her yılın 1 Ocak tarihinden 31
Aralık tarihine kadar geçerli olmaktadır. Sporcular her yıl yasaklanan madde ve yöntemleri takip etmek zorundadır.
Dünya Anti-Doping Ajansı, yasaklı madde ve yöntemler listesini hazırlarken üç kriteri göz önünde bulundu-
rur. Bu üç kriterden en az ikisinin bulunması, yasaklanma kararı için yeterlidir:

1. Kullanılan madde ve yöntemlerin sportif performansı artırdığının ya da artırma potansiyeline sahip olduğunun
bilimsel kanıtlarla ispatlanması
2. Kullanılan madde ve yöntemlerin sporcu sağlığını bozduğunun ya da bozma potansiyeline sahip olduğunun
bilimsel kanıtlarla ispatlanması

3. Kullanılan madde ve yöntemlerin spor ruhunu ihlal ediyor olması

3.2.2.1. Kullanımı Yasaklanmış Yöntemler

Sporcular tarafından kullanımı yasaklanmış olan yöntemler 3 gruba ayrılmaktadır:

1. Oksijen taşınmasını artıran yöntemler
a) Kan dopingi
b) Modifiye hemoglobin ürünleri (yapay oksijen taşıyıcıları)

2. Farmakolojik, kimyasal ve fiziksel uygulamalar
3. Gen dopingi

3.2.2.2. Yasaklanmış Yöntemlerin Zararları

1. Oksijen Taşınmasını Artıran Yöntemler
Kas aktivitesinin sürdürülebilmesi için en önemli gereksinim kanın oksijenlenmesidir. Dolaşım ve solunum
sistemleri birlikte çalışarak kasların oksijen gereksinimini karşılar. Kandaki kırmızı kürelerde bulunan hemoglobin
maddesi, dokulara oksijen taşınmasında en önemli rolü oynar.
Oksijen taşınmasının artırılması, vücuttaki hemoglobinin artırılması ya da hemoglobine benzer maddelerin
vücuda verilmesi ile sağlanabilir. Bu metotlar, özellikle dayanıklılık gerektiren spor dallarında sportif performansı artır-
mak için kullanılır.
Oksijen taşınmasını artıran yöntemler, kan dopingi ve modifiye hemoglobin ürünleridir.

Görsel 3.15: Alyuvar

134 EROJENLER VE DOPİNG