Page 133 - SPOR VE BESLENME 11

3.2.1. YASAKLI MADDELER

Sporcu performansını artırmak için kullanılan doping maddeleri, amaçlarına göre farklılıklar göstermektedir.
Kimi doping maddeleri sporcuların dayanıklılığını, kuvvetini ve yorgunluğa karşı direncini artırmak için kullanılırken
kimileri ise sporcularda sinirsel gerginliği azaltmak için kullanılır.
Dünya Anti-Doping Ajansı tarafından müsabaka içi ve dışı, kullanımı her zaman yasaklı olan maddeler 5 gru-
ba ayrılmaktadır. Ayrıca herhangi bir resmî sağlık kuruluşundan insan tedavisi için kullanılmasına onay alınmamış (kli-
nik öncesi ve klinik gelişim aşamasındaki ilaçlar, üretimi durdurulmuş ilaçlar, tasarım ilaçlar, yalnız veteriner hekimlikte
kullanılmasına onay verilen maddeler) farmakolojik maddeler de her zaman için yasaklanmıştır.

3.2.1.1. Kullanımı Yasaklı Maddeler

1. Anabolik maddeler
2. Peptid hormonlar, büyüme faktörleri ve mimetikler

3. Beta-2 agonistler
4. Hormon ve metabolik modülatörler
5. İdrar söktürücüler ve maskeleyici maddeler

3.2.1.2. Yasaklı Maddelerin Zararları

1. Anabolik Maddeler

Anabolik maddeler, anabolik androjenik steroidler (AAS) ve diğer anabolik maddeler olmak üzere iki gruba
ayrılır.

1. Anabolik Androjenik Steroidler (Aas)
a) Eksojen (vücudun üretmediği) AAS’ler aşağıdaki gibidir:1-Androstenediol (5α-androst-1-ene-3β,17β-diol);
1-Androstenedione (5α-androst-1-ene-3,17-dione); Androsterone (3α-hydroxy-5α-androst-1-ene-17-one); 1-Tes-
tosterone (17β-hydroxy-5α-androst-1-en-3-one); 4-Hydroxytestosterone (4,17β-dihydroxyandrost-4-en-3-one);
Bolandiol(estr-4-ene-3β,17β-diol); Bolasterone; Calusterone; Clostebol; Danazol ([1,2]oxazolo[4',5':2,3]pregna-4-
en-20-yn-17α-ol); Dehydrochlormethyltestosterone (4-chloro-17β-hydroxy-17α-methylandrosta-1,4-dien-3-one);
Desoxymethyltestosterone (17α-methyl-5α-androst-2-en-17β-ol); Drostanolone; Ethylestrenol (19-norpregna-4-en-
17α-ol); Fluoxymesterone; Formebolone; Furazabol (17α-methyl [1,2,5]oxadiazolo[3',4':2,3]-5α-androstan-17β-ol);
Gestrinone; Mestanolone; Mesterolone; Metandienone (17β-hydroxy-17α-methylandrosta-1,4-dien-3-one); Meteno-
lone;Methandriol; Methasterone (17β-hydroxy-2α,17α-dimethyl-5α-androstan-3-one); Methyldienolone (17β-hyd-
roxy-17α-methylestra-4,9-dien-3-one); Methyl-1-testosterone (17β-hydroxy-17α-methyl-5α-androst-1-en-3-one);
Methylnortestosterone (17β-hydroxy-17α-methylestr-4-en-3-one); Methyltestosterone; Metribolone (methyltrieno-
lone, 17β-hydroxy-17α-methylestra-4,9,11-trien-3-one); Mibolerone; Norboletone; Norclostebol; Norethandrolone;
Oxabolone; Oxandrolone; Oxymesterone; Oxymetholone; Prostanozol (17β-[(tetrahydropyran-2-yl)oxy]-1'Hpyrazo-
lo[3,4:2,3]-5α-androstane); Quinbolone; Stanozolol; Stenbolone; Tetrahydrogestrinone (17-hydroxy-18a-homo-19-
nor-17α-pregna-4,9,11-trien-3-one); Trenbolone (17β-hydroxyestr-4,9,11-trien-3-one); ve benzer kimyasal yapıya ve
biyolojik etkilere sahip diğer maddeler.
b) Endojen (vücudun doğal olarak ürettiği) AAS’lerin dışarıdan vücuda uygulanması yasaklanmıştır:19-No-
randrostenediol (estr-4-ene-3,17-diol); 19-Norandrostenedione (estr-4-ene-3, 17-dione); Androstanolone
(5α-dihydrotestosterone, 17β-hydroxy-5α-androstan-3-one); Androstenediol (androst-5-ene-3β,17β-diol); Androste-
nedione (androst-4-ene-3,17-dione); Boldenone;Boldione (androsta-1,4-diene-3,17-dione); Nandrolone (19-nortes-
tosterone); Prasterone (dehydroepiandrosterone, DHEA, 3β-hydroxyandrost-5-en-17-one); Testosterone; ve onların
aşağıdakilerle sınırlı olmayan metabolit ve izomerleri: 3β-Hydroxy-5α-androstan-17-one; 5α-Androst-2- ene-17-one;
5α-Androstane-3α,17α-diol; 5α-Androstane-3α,17β-diol; 5α-Androstane-3β,17α-diol; 5α-Androstane-3β,17β-diol;
5β-Androstane-3α,17β-diol; 7α-Hydroxy-DHEA; 7β-Hydroxy-DHEA; 4-Androstenediol (androst-4-ene-3β, 17β-diol);
5-Androstenedione (androst-5-ene-3, 17-dione); 7-Keto-DHEA; 19-Norandrosterone; 19-Noretiocholanolone. And-
rost-4-ene-3α,17α-diol; Androst-4-ene-3α,17β-diol; Androst-4-ene-3β,17α-diol; Androst-5-ene-3α,17α-diol; Androst-
5-ene-3α,17β-diol; Androst-5-ene-3β,17α-diol; Androsterone;Epi-dihydrotestosterone; Epitestosterone; Etiochola-
nolone.

2. Diğer Anabolik Maddeler Aşağıdakileri kapsar, ancak bunlarla sınırlı değildir: Clenbuterol, Seçici androjen re-
septör modülatörleri (SARM’ler, örneğin; andarine, LGD-4033, ostarine VE RAD140), Tibolone, Zeranol, Zilpaterol.

ERGOJENLER VE DOPİNG 131