Page 54 - SPOR YÖNETİMİ VE ORGANİZASYON 12

► Öğrencilere sporda liderlik ile ilgili neler söylemek istersiniz?

Sporda liderlik özelliklerinden bahsetmek gerekirse lider, yenilikler ortaya çıkarandır. Gusztâv
Sedes (Gustav Sedes) Macaristan millî takım antrenörü. Dünyada WM sisteminin oynandığı bir dö-
nemde 4-2-4 sistemini ortaya koyan, Macar futbol takımını bu sistemde oynatan Sedes, zamanın en
iyi takımlarından İngiliz millî takımını İngiltere’de 6-3, Macaristan’da 7-1 mağlup ederek bir anda dünya
gündemine oturmuştur. Macaristan millî takımı dünya kupasında final oynamıştır. Lider, örnek alınan
kişidir. Gusztâv Sedes, Brezilya millî takımı tarafından örnek alınmıştır. 4-2-4 sistemi ile Brezilya 1958,
1962 ve 1970 yıllarında dünya şampiyonu olmuştur. Lider, ekip kuran ve yöneten kişidir. Spor yö-
neticileri, kondisyoner, doktor, beslenme uzmanı, psikolog gibi uzman ekipler ile çalışan spor kurumları
başarıya rahatlıkla ulaşabilirler. Lider, vizyon sahibidir ve takım içerisinde vizyon birliğini sağlar.
Lider etkileyici sözler söyleyebilen kişidir. Dünyanın en efsanevi basketbolcularından olan Michael
JORDAN’ın (Maykıl CORDIN) bir sözü vardır. “Yetenek maç kazandırır, takım ruhu ise şampiyonluk.” Mi-
chael JORDAN söylemlerinde her zaman takım arkadaşlarını ön planda tutmuştur. Şunun bilincindedir
ki basketbol gibi takım sporlarında arkadaşları olmasa bu başarıların hiçbiri gelmez ve kendi de bir hiç
olurdu. Takım arkadaşlarını rencide etmeyen bu güzel sözü onları över, onların sayesinde şampiyonluk
kazandıklarını söyleyen bu söz ile takım ruhunun önemini ortaya koymaktadır. Başkanlar, antrenörler ve
takım kaptanları sporda liderlik özellikleri olması gereken kişilerdir. Sporda lider; tüm kişisel ve fiziksel
özelliklerinin yanında ahlaki değerlere bağlı, sporda haksız bir durumu ortadan kaldıran, çevresine say-
gılı, şiddet ve kavgadan beslenmeyen kişidir. Bir İzmir maçında, rakip oyuncu Fenerbahçe'nin efsane
kaptanı Zeki Rıza Sporel'e öyle bir tekme atar ki! Kıvranan Zeki Rıza Bey, hemen kalkar kendi oyuncu-
larını sakinleştirir, "Büyük Fikret"e talimat verir: "Ben çıkıyorum, kaptan sensin; maçı kavgasız, küfürsüz
bitirin!" der.

► Liderlik geliştirilebilir bir özellik midir?

Liderlik ile ilgili doğuştan gelen özellikler; boy, ses tonu, saç ve ten rengi, fiziksel yapı ve zekâdır.
Bu özellikler insanları etkileme ve liderlik yapabilme açısından önem gösterir. Ancak tek başına yeterli
değildir. Örneğin liderin en önemli özelliklerinden biri kitleler önünde etkili bir şekilde konuşabilmesidir.
Çünkü lider kitleleri peşinden sürükleyen kişidir ve bu sürüklemeyi en etkili sözlü iletişim ile yapmakta-
dır. Konuşmasını bir kâğıttan okuyarak yapan lider iyi bir lider değildir ve zaman ile hitap ettiği kişiler
üzerindeki etkisini ve gücünü kaybeder. Bu gücü kaybetmek istemeyen liderlerin son zamanlarda ko-
nuşma yaparken konuşacağı metnin önünden geçtiği fakat dinleyenlerin fark etmediği “prompter” ciha-
zını kullandıkları görülmektedir. İnsanlara, genellikle rütbelerine veya kartvizitlerindeki unvanlara göre
davranılır. Ancak büyük liderler, yönetirken herkesi eşit görürler, onlara aynı alçak gönüllüğü ve saygıyı
gösterirler. Liderde olması gereken disiplin, iletişim, hitabet, empati, saygı, stres ve çatışma yönetimi,
motivasyon gibi birçok özellik sonradan geliştirilebilir. İyi bir lider olmak için etrafınızda her dediğinize
evet diyen kişiler değil, sizi gerektiğinde eleştirebilecek ve verdiğiniz kararları sorgulayabilecek kişilerin
olması gerekmektedir.

► Örgütlerde hangi tip liderlik daha etkili olur?

Bu konu ile ilgili en önemli bilgi, liderlik tipinin ya da tarzının liderin çalışacağı insan kitlesinin
özelliklerine göre değişebilir olmasından geçmektedir. Lider; "Benim anlayışım otoriter liderlik tipidir,
herkese bu şekilde davranırım." şeklinde yaklaşırsa etrafında yöneteceği insan bulmakta zorlanacaktır.
Belli eğitim düzeyinde, iş tecrübesi ve disiplini olan kişilere daha demokratik yaklaşmak, kimi zaman on-
ları serbest bırakmak o kişilerin verimliliğini, motivasyonunu, iş tatminini ve yaratıcılığını yükseltecektir.
Eğitimsiz, disiplinsiz ve üretmeyen kişilere otoriter yaklaşılabilir.

52 h1ø7(