Page 70 - Ortaöğretim Veli Rehberlik Kitabı 1

Sık Sorulan Sorular

Gençler neden bu kadar çok risk alır?

Ergen beyni, gelişimsel olarak risk almaya daha meyillidir. Bu dönemde beyin, gencin çevresinde olan olaylara daha
duyarlı olmaya ve bunlara karşı hızlı ve duygusal tepkiler vermeye başlar. Buna karşı mantıklı karar verme ve davranışı
kontrol etme ile ilgili beyin bölgeleri daha yavaş gelişir. Bu da gençlerin olaylar üzerinde çok düşünmeden riskli olabi-
lecek davranışlar sergilemelerine neden olabilir. Bunun yanı sıra ergenlik, gelişimsel olarak sosyal ağların arttığı bir
dönemdir. Ergenlik, akranlarla bağ kurmak ve onların etkilerine yanıt vermekle ilerler. Bu da bazen risk alarak sadakati
kanıtlamayı içerir. Bu nedenle ergenler, akranlarıyla birlikteyken yalnız olduklarından daha fazla risk alırlar.

Çocuğum neden sürekli yalnız kalmayı seçiyor? Bu normal mi?

Gençler, genellikle fiziksel olarak ebeveynlerinden uzaklaşır ve onlarla daha az sohbet ederler. Yalnızlık; ergenlerin özerk-
lik denemelerine, iç gözlem için zaman bulmalarına, ruh hâllerini düzenlemelerine ve kimliklerini geliştirmelerine olanak
sağlar. Gençlerin mesafe koyan bu tür davranışları gelişimsel olarak normaldir. Ancak bazen de gençlerin bu davranışı er-
genliğin getirdiği çoklu krizleri çözmek için çabaladıkları ya da bunu yapmaya çalışırken zorlandıkları anlamına da gelebilir.

Çocuğum fiziksel görünüşüyle neden bu kadar ilgili?

Ergenlik dönemindeki gençler hemen herkesin sürekli kendilerini gözlemlediklerine inanırlar. Bu nedenle ergenlik dö-
neminde onların görünüş ve giyime olan ilgilerinin artması olağandır. Kızlar kendilerini daha ince olmaya, erkekler ise
daha kaslı olmaya zorlayabilirler. Hem kızlar hem de erkekler modaya daha uygun kıyafetler giyme konusunda baskı
hissedebilirler.

Çocuğum bana neden daha az sarılmaya başladı?

Reddedici olmak ergenliğin doğasındadır. Ergenler, hâlâ zevk alsalar bile çocukça buldukları davranışları reddederler.
Pek çok genç için ebeveynlere karşı fiziksel sevgiyi ifade etmekten ve kabul etmekten vazgeçmek anlamına gelebilir.
Size sarılma ya da sevgilerini gösterme konusunda isteksiz olsalar da sizlerin sevginize ihtiyaç duyduklarını aklınızda
tutmanız gerekir.

Çocuğumun akran baskısı ile baş etmesi için neler yapabilirim?

Her genç ait olma ve kabul edilme ihtiyacı hisseder. Gençler için arkadaşlık gruplarının bazı inanç ve davranışlarını
benimsemeleri genellikle aidiyet ve kabul görme duyguları için çok önemlidir. Ergenler bunu giyinerek, konuşarak veya
arkadaşlarının istediği şekilde davranarak ifade edebilirler. Ancak bazen akran baskısı daha doğrudandır ve gençler
yapmak istemedikleri şeyleri yapmaları için baskı hissedebilirler. Başka bir arkadaşın olmaması, ait olma ihtiyacı ve bu-
nun getirdiği güvenlik duygusu, popülerliğini ve öz güvenini artırmak, kim olduğunu fark etmek, reddedilme veya eleştiril-
me korkusu gibi nedenlerle çocuğunuz akran baskısına göre hareket ediyor olabilir. Bir ebeveyn olarak da çocuğunuzun
akran baskısıyla baş etmesine şu şekilde yardımcı olabilirsiniz:

• İletişim kanallarını açık tutabilir ve açık fikirli olmaya çalışabilirsiniz. Çocuğunuzun, hayatında neler olup bittiğini
dinlemek ve konuşmak için her zaman orada olduğunuzu bilmesini sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzun sizi rahat-
sız edebilecek konular hakkında sizinle konuşabileceğini bilmesini sağlamanız sizden sorunlarını saklamasını
önleyecektir. Arkadaşları hakkında sizinle aynı fikirde olmadığında da bunu kişisel olarak algılamayıp onun
akranlarıyla vakit geçirme isteğini anlamaya çalışabilirsiniz. Ayrıca akran baskısı ile ilgili kendi deneyimlerinizi
onunla konuşabilirsiniz. Akran baskısıyla nasıl başa çıktığınızı, yaptığınız hataları ve hatalarınızdan ne öğren-
diğinizi paylaşabilirsiniz. Çok talepkâr veya kontrolcü olmaya çalışmanız çocuğunuzu sizden uzaklaştırabilir ve
bu tutum iletişiminizi engelleyebilir.

71
70
70 71