Page 24 - Matematik Yaz Okulu

24
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
M A TEM A TİK SEFERBERLİĞİ ÇARPMA İŞLEMİNİ NASIL YAPIYORSUNUZ?
Çarpma işlemi, matematiğin temel işlemlerinden bir tanesidir. Belirli çokluktaki aynı sayının
toplanmasının kısa yolu çarpma işlemi olarak düşünülebilir. Örneğin 12 adet 16 sayısının toplamının
kısa yolu 12.16 çarpma işlemidir.
Çarpma işlemi yapılırken genelde ilkokulda öğretilen çarpma işlemi kullanılmaktadır. Acaba bu
yöntemin dışında da başka yöntemler var mıdır?

Aşağıdaki yazıda bu yöntemlerden iki tanesi anlatılmıştır.

Hint Yöntemi

Bu yöntemde çarpılan sayılardan biri satıra soldan sağa doğru, diğeri ise sütuna yukarıdan aşağıya
doğru sayılar basamaklarına ayrılarak satır ve sütunların oluşturduğu kutuların başlarına yazılır. Bu
kutular sol alt köşeden sağ üst köşeye doğru çizilen köşegenle iki bölmeye ayrılır. Satır ve sütunlardaki
sayıların çarpımları iki baasamaklı sayılar şeklinde düşünülüp kutulara birler basamağı köşegenin
altında olnlar basamağı köşegenin üstünde olacak şekilde yazılır. Daha sonra bulunan sayılar çapraz
olarak klasik bir şekilde toplanır. 1 2 7
Yandaki görselde 46.127=5842 işlemi verilmiştir. Bu işlemde 0 2
46 sayısı sütun 127 sayısı satır olarak yazılmıştır. 4 ve 6 4 0
rakamıları sırasıyla 1,2 ve 7 rakamları ile çarpılarak sonuçlar 4 8 8
basamkaları ayrılarak kutulara yazılıyor. Daha sonra ok
yönünde klasik toplama işlemi yapılıyor. 6 0 1 4
6 2 2

18 14
5 8 4 2

75.298 ve 247.163 işlemlerini aşağıda verilen tablo üzerinde yapınız.

2 9 8 1 6 3

7 2

5 4

7