Page 68 - Profesyonel Öğrenme Toplulukları Olarak Zümreler

Öğrenme ve öğretme, birbirine bağlı parçaları (öğrenme ortamı, öğretim programının

kalitesi, biçimlendirici değerlendirmenin kullanımı, öğretim planlaması ve sınıf

rutinlerinin uygulanması) olan bir sistemdir ve her biri diğerini iyi ya da kötü yönde
etkiler. Öğrencinin öğrenmesini geliştirmek veya herhangi bir öge etkin bir şekilde

çalışmıyorsa, onu engellemek için birlikte çalışır. Biçimlendirici değerlendirmenin

verimli kullanımı, bu karışımın önemli bir bileşenidir. Bu bakımdan biçimlendirici
değerlendirme, öğretimin ayrılmaz bir parçası olmalı; ayrı bir uygulama gibi

görülmemelidir. Öğretmenler; derste öğrencilerinin arasında dolaşarak, teneffüslerde

onlarla konuşarak, ders esnasında onların düşüncelerini sorgulayan sorular sorarak,

gördüklerini ve duyduklarını not alarak, öğrenci çalışmalarını zamanında kontrol ederek
biçimlendirici değerlendirme yapabilir ve öğrencilerinin öğrenme ilerlemeleri hakkında

bilgi edinebilirler.

Öğrenme örüntüleri tespit edilmelidir.

Biçimlendirici değerlendirmelerin amacı, “Altı öğrenci 90 aldı, on öğrenci 60 aldı.” gibi
tespitlerde bulunmak değildir. Her bir öğrenci için ayrı ders planı oluşturmak da

değildir. Bunun yerine, öğrencilerin çalışmalarında hem öğrencileri öğrenme süreci

boyunca hareket ettiren hem de sınıf öğretimini planlamanın yolunu gösteren

örüntülerini bulmaktır.

Örüntüler, değerlendirmenin odağına göre farklılık gösterecektir. Örneğin bir

değerlendirmede öğretmen; bazı öğrencilerin içeriğe zaten hâkim olduklarını, bazı

öğrencilerin hesaplamalarda iyi olduklarını ancak problem çözümünde iyi olmadıklarını,

problemleri nasıl çözeceğini bilen ancak dikkatsiz hatalar yapan öğrencilerin olduğunu
veya öğrenmede zorluk yaşayan bir öğrenci grubu olduğunu görebilir. Başka bir

değerlendirmede ise öğretmen; bir grup öğrencinin bir olay örgüsündeki sorunları

tespit edebildiklerini ancak sorunların nedenlerine yönelik çıkarımda

bulunamadıklarını, diğer öğrencilerin ise hem sorunları hem de nedenleri tespit
edebildiklerini gözlemleyebilir.

Öğrenme sürecinde çok sayıda öğrenme örüntüsü gözlemlenebilir. Ancak amaç,

öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarını belirlemek ve her bir öğrenci grubunun ilerlemesine

yardımcı olacak yollar planlamaktır. Öğretme ve öğrenme sürecini geliştirmek için
kullanılmadıkça biçimlendirici değerlendirmeye zaman ayırmanın pek bir anlamı

yoktur. Başka bir deyişle biçimlendirici değerlendirme, kendi başına bir amaç değil

63