Page 136 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 2. ADIM

7. Kavuklu ve Pişekâr’ın tanıdık çıktıkları tanışma konuşmasıy- 10. Tek kişilik bir tiyatro gibidir. İki aracı vardır; biri boynuna do-
la başlar. Kavuklu ve Pişekâr’ın birbirinin sözlerini ters anla- ladığı mendili, öteki de elinde tuttuğu sopasıdır. Mendille çe-
maları bir gülmece oluşturur ki buna arzbar denir. Arzbardan şitli başlıklar yapar, terini siler. Sopayı da oyunu başlatmak,
sonra tekerleme başlar. Tekerlemede Kavuklu, başından seyirciyi suskunluğa çağırmak, kapıyı vurmak için ya da saz,
geçen olağan dışı olayı Pişekâr’a anlatır. Pişekâr da bunu süpürge, tüfek, at vb. yerine kullanır. Hem oyun hem de anla-
gerçekmiş gibi dinler, sonunda bunun bir düş olduğu anlaşılır. tılanlar doğaçlamaya dayanır.
Bu parçada orta oyununun aşağıdaki bölümlerinden Bu parçada sözü edilen tiyatro türü aşağıdakilerin
hangisinin açıklaması yapılmıştır? hangisidir?
A) Bitiş B) Fasıl C) Mukaddime A) Karagöz

D) Tekerleme E) Muhavere B) Orta oyunu
C) Meddah
D) Kukla
E) Dram

8. Hacivat: Ben de seni buraya getirmezsem kör olayım.Yâr
bana bir eğlence medet! Gel benim gönlümün aşığı!

Karagöz: (İçeriden) Geliyorum mahallenin yılışığı!
11. (Aynı yer. Üç ay kadar sonra. Akşamüstü. Büyükanne kol-
tuğunda oturur. Ortalık alabildiğine dağınık. Özcan, ocağın
Hacivat: Gel diyorum sana çocuğum!
önünde bulaşık yıkar. Bir tencere yere yuvarlanır.)
Karagöz: (İçeriden) Geliyorum kaçak eşek sucuğum!
Büyükanne: Aaa! Kim gürültü yapıyor orada? Safiye!
Hacivat: Haydi ama Karagöz, geliver aşağı!
Özcan: Sus Allah aşkına büyükanne. Zaten canım burnuma
Karagöz: (İçeriden) Anlaşıldı sen istiyorsun bir güzel kaşağı! gelmiş.
Bu parçanın türü ile ilgili, Büyükanne: Safiye, çabuk buraya bak! Sen bana nasıl ce-
vap verebilirsin? Derhâl işine son veriyorum. Safiye, bak bu-
I. Hayalî adlı sanatçı tarafından seslendirilir.
raya.
II. Mukaddime, muhavere ve bitiş bölümlerinden oluşur.
Özcan: Bakamaz.
III. Yazılı bir metne dayanmaz.
IV. Modern Türk edebiyatına ait türlerdendir. Büyükanne: Niye? Ben çağırıyorum.

yargılarından hangileri doğrudur? Özcan: Yatıyor.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Büyükanne: Kalksın. (Sağ kapıya) Bu çocuğu istemem ben
artık.
D) II ve IV E) I, II ve IV
Özcan: İstemezsen isteme.

Büyükanne: Vah vah vah... Eskiden herkes önümde el pen-
çe divan dururdu.

9. Halk tiyatrosunun bir türü olan Karagöz oyunuyla ilgili Özcan: Atma.
aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Büyükanne: Gözlerini yerden kaldırmazdı hizmetkârlar.
A) Tasvirler; hayalci, hayalî veya hayalbaz adları verilen kişi
tarafından canlandırılır. Özcan: Peki peki...

B) Acem, Arap, Kastamonulu, Trabzonlu gibi tipler genellikle Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
ağız özellikleriyle konuşurlar.
A) Geleneksel Türk tiyatrosuna ait bir eserden alınmıştır.
C) Karagöz; Arapça, Farsça kelime ve terkipler kullanan eği-
B) Kahramanlar arasında kuşak çatışması vardır.
timli, aydın halk tipidir.
C) Diyalog tekniğine yer verilmiştir.
D) Giriş, muhavere, fasıl ve bitiş olmak üzere dört bölümü
vardır. D) Günlük dilin imkânlarından faydalanılmıştır.
E) Karagöz ve Hacivat oyunun karakterleridir. E) Belirgin zaman ve mekân ögelerine yer verilmiştir.

134