Page 137 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı
P. 137

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI                               AYT        3.
                                                                                                          ADIM
                                              Geleneksel Türk Tiyatrosu







        1.   Sühens-ı gülistan-ı nezahet                       2019 AYT
            Nihal-i gonce-i bağ-ı zerafet
                                                               4. 4.    (I) Genellikle “gölge oyunu” olarak nitelendirilen Karagöz; çıra, Genellikle “gölge oyunu” olarak nitelendirilen Karagöz; çıra,
                                                                   (I)
            Söyledikçe sergüzeşti verir bezme letafet              mum,
                                                                   mum, lamba gibi bir aydınlatma kaynağı ile yarı saydam bir lamba gibi bir aydınlatma kaynağı ile yarı saydam bir
                                                                   perdeden
            Dinle imdi bende-i acizden bir hoş hikâyet             perdeden yararlanılarak oynanır. (II) Karagöz ile Hacivat’ın ba-yararlanılarak oynanır. (II) Karagöz ile Hacivat’ın ba-
                                                                   şından
                                                                   şından geçen olayların anlatıldığı oyunda Çelebi, Bebe Ruhi, geçen olayların anlatıldığı oyunda Çelebi, Bebe Ruhi,
            Bu parçada verilen ifadeler aşağıdaki türlerden hangisiyle
                                                                   Tuzsuz
                                                                   Tuzsuz Deli Bekir gibi yardımcı tipler de vardır. (III) Karagöz Deli Bekir gibi yardımcı tipler de vardır. (III) Karagöz
            ilgilidir?
                                                                   oyunu;
                                                                   oyunu; giriş, muhâvere, fasıl ve bitiş olarak adlandırılan dört giriş, muhâvere, fasıl ve bitiş olarak adlandırılan dört
                                                                   bölümden meydana gelir. (IV) Karagöz şakacı, nüktedan, me-meydana gelir. (IV) Karagöz şakacı, nüktedan, me-
            A) Köy seyirlik oyunları           B) Orta oyunu       bölümden
                                                                   raklı
                                                                   raklı ve patavatsız bir tipi canlandırırken Hacivat medrese kül-ve patavatsız bir tipi canlandırırken Hacivat medrese kül-
            C) Karagöz                        D) Meddah
                                                                   türüyle yetişmiş eğitimli bir tiptir. (V) Toplumun aksayan yönle-yetişmiş eğitimli bir tiptir. (V) Toplumun aksayan yönle-
                                                                   türüyle
                                       E) Tuluat                   rinin eleştirildiği oyunda Karagöz mendil, baston, sandalye gibi eleştirildiği oyunda Karagöz mendil, baston, sandalye gibi
                                                                   rinin
                                                                   aksesuarları kullanırken Hacivat bu aksesuarları kullanmaz.
                                                                   aksesuarları kullanırken Hacivat bu aksesuarları kullanmaz.
                                                                   Bu  parçadaki  numaralanmış  cümlelerin  hangisinde  bir   parçadaki  numaralanmış  cümlelerin  hangisinde  bir
                                                                    Bu
                                                                   bilgi
                                                                   bilgi  yanlışıyanlışı vardır? vardır?
        2.   PİŞEKÂR  –  Akşamı  şerifleriniz  hayrolsun  muhterem  seyir-
                                                                   A) I                B) II               C) III              D) IV                E) V
            ciler… Hoş geldiniz sefalar getirdiniz… İşte çıktık meydâne,
            başlıyor oyunumuz inşallah mutlu olur hepimizin sonumuz…
            Efendim  bendeniz  bu  mahallenin  eskisi  İsmail  kulunuz…
            Hani ne derler… Sel gider kum kalır, herkes hayattan kendi-  5.   (I) Orta oyunu, sahne olarak kabul edilen ve etrafı seyircilerle
            ne düşen payı alır… Kim bilir birazdan kimler gelecek, kim-  çevrilmiş açık bir alanda oynanır. (II) Orta oyununda, oyuncula-
            ler gidecek… Bakalım sine-i devran ne surat gösterecek…   rın palanga diye adlandırdıkları oyun alanı, herhangi bir yerde
            Amma benim pehlivanım.                                 kolaylıkla hazırlanabilir. Bu nedenle oyuncuların belli bir yerde,
                                                                   her zaman, hazır, sabit bir alanları yoktur. (III) Seyircilerle oyun
            ZURNA – Buyur benim pehlivanım.
                                                                   yeri,  ip  gerilmiş  kazıklarla  ayrılır.  (IV)  Oyunda  dekor  denile-
            PİŞEKÂR – Bu da hesap değil.
                                                                   bilecek başlıca iki nesne vardır: Birincisi ev olarak kullanılan
            ZURNA – Nedir hesabın?
                                                                   yenidünya adı verilen paravan, ikincisi işyeri olarak kullanılan
            PİŞEKÂR – Burnunu ye kasabın… Fotoğrafçı oyununun tak-
                                                                   ve dükkân adı verilen iskemledir. (V) Oyunlar yazılı bir metne
            lidini aldım, çal usûl û ahenk ile… Oyunumuz başlasın erkân
                                                                   dayandığından birçok oyun günümüze kadar ulaşmıştır.
            û adâp ile. Tenezzülün seyredenler zevkiyab olsunlar…
                                                                   Bu parçada numaralandırılmış ifadelerden hangisinde bir
            Bu parça aşağıdaki bölümlerin hangisinden alınmış olabilir?  bilgi yanlışı vardır?
            A) Fasıl         B) Mukaddime        C) Muhavere       A) I                B) II               C) III              D) IV                E) V
                     D) Bitiş            E) Girizgâh

                                                               6.   Aşağıdaki karşılaştırmaların hangisinde bilgi yanlışı vardır?
        2021 AYT                                                             Geleneksel            Klasik
                                                                           Türk Tiyatrosu                                   Tiyatro
        3.   (I) Karagöz ve orta oyunu geleneksel Türk tiyatrosunun belli
            başlı türlerindendir. (II) Bunlar, önceden yazılmış ve ezberlen-  A)  Üç birlik kuralı      Üç birlik kuralına
            miş metinlere dayanmaktan ziyade gösteriyi ön plana alır. (III)
                                                                      yoktur.                  uyulur.
            Orta oyununda asıl konunun işlendiği bölüme “fasıl” adı verilirken
            Karagöz’de bu bölümün adı “muhavere”dir. (IV) Zaman zaman   B)  Halk çevresinde       Aydın çevrede
            her iki oyuna da müzik eşlik eder. (V) Kişiler açısından bir karşı-     ortaya çıkmıştır.      ortaya çıkmıştır.
            laştırma yapılırsa Karagöz’deki Hacivat’ın orta oyunundaki karşı-
                                                                   C)  Sahne yoktur.           Sahne vardır.
            lığı Pişekâr, Karagöz’ün karşılığı ise Kavuklu’dur.
                                                                   D)  Ön hazırlık yapılmaz.   Ön hazırlık yapılır.
            Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bil-
                                                                   E)  Yazılı bir metin vardır.   Doğaçlama oynanır.
            gi yanlışı vardır?

            A) I                B) II               C) III              D) IV                E) V



                                                                                                             135
   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141   142