Page 135 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı
P. 135
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI AYT 2.
ADIM
Geleneksel Türk Tiyatrosu
1. Karagöz oyunu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 4. Gölge oyunundaki Hacivat’ın karşılığıdır. Orta oyununun
“oyun başı”dır. Oyunu o açar, o kapatır. ----, belli bir yazılı
A) Oyunda tasvirleri oynatan kişiye hayalî ya da hayalbaz metne dayanmayan orta oyununun hem oyuncusu hem sah-
denir. neye koyucusu hem de yazarı gibidir. Elinde bir “şakşak” ile
B) Oyun, bir imparatorluk olan Osmanlı Devleti’nin toplum- ortaya çıkar, bu şakşaktan çıkardığı seslerle kapı açılmasını
sal zenginliğinin hayal perdesine yansımış şekli olarak vb. taklit eder, oyunu şakşak ile yönlendirir.
değerlendirilebilir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
C) Eski kaynaklarda; kol oyunu, meydan oyunu, taklit oyunu, getirilmelidir?
zuhurî gibi adlarla anılmıştır.
A) Çelebi B) Kavuklu C) Pişekâr
D) İlk olarak Şeyh Muhammet Küşterî oyunu oynattığı için
D) Külhanbeyi E) Zenne
oyun perdesine “Küşterî Meydanı” adı da verilmiştir.
E) Deriden kesilen ve “tasvir” adı verilen birtakım şekillerin
(insan, hayvan, bitki, eşya vb.) arkadan ışıklandırılmış
beyaz bir perde üzerine yansıtılması temeline dayanır.
5. Hacivat: (Şen şakrak içeri girer.) Vay efendim vay!
Karagöz: (Vurur.) Al sana bir tokat, yıldızları say!
Hacivat: (Yere düşüp kalkar.) Aman Karagöz’üm, bu ne
2. Orta oyunu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
öfke?
A) Oyun bir meydanda etrafı seyircilerle çevrili yuvarlak bir
Karagöz: (Vurur.) Her zaman olmaz beş kuruşa beş köfte.
alanda oynanır.
B) Orta oyununun iki önemli kahramanı Pişekâr ile Kavuk- Hacivat: Ne vuruyorsun be Karagöz? Ben ne emelle geldim.
lu’dur.
Karagöz: Amelsen ne diye çıkıyorsun evden?
C) Mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş bölümlerinden oluşur.
D) Orta oyununda Frenk, Tatar, Himmet Ağa, Beberuhi gibi Geleneksel Türk tiyatrosundan seçilen bu parçada aşağı-
tipler vardır. dakilerden hangisi yoktur?
E) Muhavere bölümünde arzbar adlı konuşma Kavuklu ile A) Yanlış anlaşılmalarla doğan kargaşalar
Pişekâr’ın tanışmalarını sağlar. B) Oyuncuların hareketlerini gösteren cümleler
C) Güldürüye dayalı karşılıklı söylemler
D) Doğaçlama bir şekilde sahnelenme
E) Tiplere özgü seslenmeler ve cevaplamalar
3. I. Halkın ortak malı olup oyunlarda gösterilen konuların kim
tarafından düzenlendiği bilinmez.
II. Deriden yapılan ve tasvir adı verilen şekillerin çubuklara
takılıp arkadan yansıtılan ışıkla beyaz perde üzerinde ha-
reket ettirildiği bir gölge oyunudur.
III. Şeyh Muhammet Küşterî tarafından başlatıldığı için oyun
perdesine “Küşterî Meydanı” adı da verilmiştir. 6. Gölge oyunu ve orta oyununda halkın keskin zekâsını ve
hazırcevaplığını temsil eden tipler aşağıdaki seçenekle-
IV. Dört bölümden oluşur: Besmele, dibâce (ön söz), tevhîd,
rin hangisinde verilmiştir?
hâtime (sonuç).
A) Hacivat - Pişekâr
V. Oyundaki kişiler birer tiptir, bu tiplerin en önemlileri “Kara-
göz” ile “Hacivat”tır. B) Hacivat - Kavuklu
Numaralanmış cümlelerin hangisinde Karagöz oyunu ile C) Karagöz - Zenne
ilgili bilgi yanlışı vardır? D) Kayserili- Beberuhi
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Karagöz - Kavuklu
133
