Page 134 - 3 Adım AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1. ADIM

5. Her ne kadar modern tiyatro ile geleneksel tiyatro arasında 8. Türk halk tiyatrosunda yer alan Karagöz oyunuyla ilgili
sunum, hazırlık, metin, dekor, kişiler, yer, hitap edilen kitle aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
açısından bazı farklar varsa da temelde aynı ortak amaca
A) Oyunda yerel söyleyişlere yer verilir.
hizmet ederler. Modern tiyatronun belli bir mekânda sunul-
ması, hazır bir metne dayanması ve geleneksel tiyatronun B) Yazılı bir metne dayanan, komedi ağırlıklı oyunlardır.
hemen her yerde sunulabilmesi, metin yönünden çoklukla C) Usta-çırak geleneği içinde sürdürülür.
doğaçlamaya dayanması bu ortak amacı yok etmez. Zira
D) Figürleri perdeye yansıtarak seslendiren ve oynatan kişi-
amaç bir olayı söz ve davranışlarla ortaya koymak, seyircinin
ler vardır.
karşısında olayı canlandırıp göstermektir.
E) Oyun sırasıyla “mukaddime”, “muhavere”, “fasıl” ve “bitiş”
Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki sorulardan hangisinin bölümlerinden oluşur.
cevabıdır?
A) Tiyatro türü hakkında ne düşünüyorsunuz?

B) Geleneksel tiyatro türleri nelerdir?
C) Geleneksel tiyatroyla modern tiyatronun bu oyununuzda
kesiştiğini mi düşünüyorsunuz?
D) Tiyatro yazarlarımıza bir öneriniz var mı?

E) Geleneksel tiyatro ile modern tiyatro arasında nasıl bir

ilişki vardır?

9. Hacivat – Merhaba Karagöz’üm, uğurlar olsun!
6. Geleneksel Türk tiyatrosunun başlıca türlerinden biri
olan Karagöz oyununun bölümleri aşağıdakilerden han- Karagöz – İftar kokuları burnuna dolsun!
gisinde doğru sırayla verilmiştir?
Hacivat – Hah hah hah! … Eksik olma, beni yine güldürdün!
A) muhavere - fasıl - mukaddime - bitiş Aman! …
B) mukaddime - muhavere - fasıl - bitiş
Karagöz – Ne oldu Hacı Cavcav, kel kafanı bit mi ısırdı?
C) fasıl - mukaddime - muhavere - bitiş
Hacivat – Değil efendim! Sen göbeklenmişsin? …
D) muhavere - mukaddime - fasıl - bitiş
Karagöz – Pataklarım ha, ağzını bozma!
E) muhavere - mukaddime - bitiş - fasıl
Hacivat – Canım fena bir şeyi mi söyledim?
Karagöz – Köftehor, “Sen köpek yemişsin!” dedin ya! …

Hacivat – Efendim hiç öyle söyler miyim? Yani göbek yap-
mışsın diyorum.
7. Geleneksel tiyatro içinde yer alan bu türde, rol alan bütün
kişileri ve hikâyeyi tek kişi canlandırır. Bu tiyatro, taklide ve Karagöz – Ne zaman börek yapmışsın? …
tuluata dayalıdır. Oyuncu, bir sandalyeye oturarak dinleyicile-
rine hikâyeler anlatır; hikâyenin kahramanlarını kendi yöresi- Hacivat – Allah iyiliğini versin, hemen saçmalamaya başla-
nin dili ve şiveleri ile taklit eder. Onun konusu, günlük yaşam- dın! Kilo almışsın…
daki olaylar, masallar, destanlar, hikâyeler ve efsanelerdir;
Karagöz – Bizde terazi yok ki, kilo alıp ne yapayım?
aksesuarını ise bir sandalye (tabure), bir mendil (havlu) ile bir
sopa (baston) oluşturur. Bu parçada Karagöz oyunuyla ilgili hangi özellik görül-
mektedir?
Yukarıda özellikleri verilen geleneksel tiyatro türü hangi-
sidir? A) İmparatorluğu temsil eden çeşitli tiplere yer verir.

A) Meddah B) Köy seyirlik oyunları B) Hayalî denen tek bir kişi tarafından canlandırılır.
C) Müzik de bu oyunlarda yer alan bir unsurdur.
C) Karagöz D) Kukla
D) Yanlış anlaşılmadan doğan komedi hâkimdir.
E) Orta oyunu
E) Bayram günlerinde oynanmaktadır.

132