Page 111 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

54 BİYOLOJİ 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

II.Aşama
1) Kavanozdaki sulu kısımdan plastik şırınga ile 10 ml kadar sıvı çekip nitrat test kitine yerleştiriniz.
Nitrat değeri bu aşamada 0 ppm olmalıdır. Günlük verilerinizi kaydediniz.
2) Nitrat konsantrasyonu 50 ppm'ye ulaştığında kavanoza 5 gr şeker ekleyiniz.
3) Kavanozu tekrar çalkalayınız ve oda sıcaklığında beklemeye bırakınız. Bu aşamadan sonra artık kava-
nozu günlük çalkalamayı bırakınız. Yönerge Aşağıda su döngüsünün özellikleri ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soruları
4) Çözeltiyi her gün aynı saatte nitrat konsantrasyonu için test ediniz. Nitrat konsantrasyonu 5 ppm'nin cevaplayınız.
altına düştüğünde deneyi sonlandırınız. Yeryüzündeki toplam su miktarının yaklaşık olarak 1 milyar 400 km olduğu tahmin edilmektedir.
3
5) Deneyden elde ettiğiniz sonuçları grafik hâline getiriniz. Yaşanılabilir bir dünya için kullanılabilir su kaynaklarının tükenmemesi gerekir. Kullanılabilir su
kaynaklarının sürdürülebilirliği ise su döngüsüne bağlıdır. Suyun atmosfer ile yeryüzü arasında
60 dolaşımını sağlayan kapalı sisteme su döngüsü denir. Bu kapalı sistem içerisinde su atmosfer ile
eker eklen yor yeryüzü arasında sıvı, katı ve gaz halinde uzunca bir yolculuğa çıkar. Suyun bu yolculuk sırasında
Nitrat (mg/L) 40 izlemiş olduğu yol şekilde gösterilmiştir.

Taşınma
20
Rüzgar ve Atmosfer Basıncı
Birikme
Kar ve Buz Güneş
0
0 5 10 15 20
Günler
N tr f kasyon Den tr f kasyon Yağış
çalkalama yapılır (oks jenl ) çalkalamasız (oks jens z) Yağmur, Kar, Sis, Dolu Yoğunlaşma
Kar erimesi Bulutlar ve Sis
Yukarıda görmüş olduğunuz grafiğe benzer bir grafik elde edeceksiniz. Terleme
Ağaç ve Bitkiler
https://www.sciencelearn.org.nz/resources/978 (Düzenlenmiştir.)

2. Yönerge Aşağıdaki soruları metin ve görselden yararlanarak cevaplandırınız. Yüzey akıntısı
1. Deneyin ilk aşamasında kuma, saksı (veya bahçe) toprağı ve şeker neden eklenmiştir? GÖL Yeraltı Suları
Akarsu Taşıması Buharlaşma
OKYANUS
Süzülme

2. Deneyin ilk aşamasında kavanoz her gün çalkalanırken, ikinci aşamasında günlük çalkalanma yapılma- Su Döngüsü
mıştır. Bu durumu nasıl açıklarsınız?

Görsel: Doğada su döngüsü
1. Su döngüsünde yer alan su kaynakları neler olabilir? Bu su kaynaklarını sahip oldukları su potansiyellerine
3. Bu deney doğadaki azot döngüsüyle benzerlik gösteriyor mu? Gerekçesiyle açıklayınız. göre yaklaşık değer olarak pasta grafik üzerinde nasıl gösterebiliriz.

4. Çiftçilerin toprağı çapalayarak havalandırması nitrifikasyonu mu yoksa denitrifikasyonu mu hızlandırır?
Cevabınızı gerekçesiyle yazınız. 2. Doğada hiçbir madde kaybolmaz, madde döngüleri kapalı sistem-
lerdir. Su döngüsü de bu kapalı sistemlerden birisidir. Yanda su dön-
güsüne ait bir kapalı sistem verilmiştir. Verilen şekil üzerinde suyun
izlediği yolda gerçekleşen fiziksel olayları yazınız.
5. Doğada denitrifikasyon olayının faydaları neler olabilir?

DENİZ

110
Hazırlayan: Tüzün ARIK BIYIKLI