Page 110 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10 54

3.ÜNİTE > Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları Kazanım 10.3.1.4. Madde döngüleri ve hayatın sürdürülebilirliği arasında ilişki kurar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Deney Düzeneği Kurma ve Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi KAVANOZDA AZOT DÖNGÜSÜ 45 dk
Amaçları Azot döngüsü içinde gerçekleşen kimyasal süreçleri açıklayabilmek. Grup

Ergün öğretmen öğrencilerinin azot döngüsünü anlamakta güçlük çektiklerini fark eder. Bu döngüde
meydana gelen kimyasal süreçleri anlamalarını kolaylaştırmak için bir deney planlar. Bu basit deneyle
nitrifikasyon ve denitrifikasyon olaylarını açıklamayı hedeflemektedir. Öğrencilere hazırladığı çalış-
ma kâğıtlarında azot döngüsünü gösteren bir şema, deneyde kullanacakları malzemeler ve yöntem
basamakları ile deney sonucunda elde edecekleri örnek bir grafik yer almaktadır.

Azot Döngüsü
Atmosfer azotu
N 2

m ek ve yıldırım le
azot f ksasyonu
Hayvanların
tüket m
Gübreleme (B tk prote nler )
Ötrof kasyon Gübre Gübre Gübre Den tr f kasyon
Topraktan Organ k madde
suya geç
(ölü b tk ,hayvan atıkları)
Bakter ler n
Topraktan N tr f kasyon f ksasyonu
suya geç
B tk ler n tüket m
N tr f kasyon
Amonyum,n tr t ve n trat
NH 4 NO 2 NO 3
1. Yönerge Nitrifikasyon ve denitrifikasyon olaylarını gözlemlemek için tasarlanan aşağıdaki deneyi yapınız.
Ön bilgi:
+
Nitrifikasyon bakterileri enerji kaynağı olarak amonyumu (NH₄ ) kullanır. Nitrifikasyon için oksijen
gereklidir. Sıcak, nemli ve iyi havalandırılmış topraklar bu olayın gerçekleşmesi için uygun koşullardır.
+
(NH₄ + 2O₂ NO₃ + 2H + H₂O)
-
+
Denitrifikasyonu gerçekleştiren bakteriler hem oksijen hem de nitratı kullanma yeteneğe sahip fakültatif
aerobik canlılardır. Denitrifikasyonun gerçekleşmesi için toprak suya doygun olmalı ve ortamda orga-
-
nik karbon kaynağı bulunmalıdır. Denitrifikasyon, oksijensiz ortamda nitratın (NO ), azot gazına (N )
3
2
dönüştürülmesidir.
(C H12O + 4NO 6CO + 6H O + 2N + NO + NO )
-
2
2
2
2
6
6
3
Deneye başlamadan önce şu hususlara dikkat ediniz:
Deney için hazırlayacağınız amonyüm klorür çözeltisi zehirlidir. Bu basamakta dikkatli çalışınız ve ha-
zırladığınız çözelti üzerine “Dikkat Zehirlidir” etiketini yapıştırınız.
Deney malzemeleri:
Kapaklı kavanoz , plastik şişe, kum, şeker , su, elektronik tartı, saksı veya bahçe toprağı, cetvel, plastik
şırınga, amonyum klorür, nitrat test kiti (akvaryum satıcılarından temin edilebilir.)
Deneye hazırlık:
I.Aşama
1) 0,5 gr amonyüm klorürü 2 litrelik plastik şişeye koyunuz. Şişeyi suyla doldurunuz ve çözünmesi için iyi-
ce çalkalayınız. Hazırladığınız amonyum klorür çözeltisi zehirlidir. Bu basamakta çok dikkatli olunuz.
2) 1 litrelik kavanozun yarısına kadar kum ve 10 mg saksı veya bahçe toprağı ekleyiniz
3) Hazırladığınız amonyüm klorür çözeltisinden 500 ml alarak kavanoza aktarınız. Kavanozun üst kıs-
mında 5 cm boşluk kalacak şekilde su ekleyiniz.
4) Kavanozun ağzını kapatıp kuvvetlice çalkalayınız ve oda sıcaklığında beklemeye bırakınız. Kavanozu
her gün çalkalayınız.

109