Page 90 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı
P. 90

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                           BİYOLOJİ 10      44

             3.ÜNİTE > Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları  Kazanım 10.3.1.1. Ekosistemin canlı ve cansız bileşenleri arasındaki ilişkiyi açıklar.
             Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Problem Çözme Becerisi,   Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
             Bilim, Mühendislik ve Matematik Okuryazarlığı Becerisi
             Etkinlik İsmi                          REN GEYİKLERİ                                30 dk
             Amaçları   Ekosistemde oluşabilecek herhangi bir değişikliğin sistemdeki olası sonuçlarını analiz edebilmek.  Bireysel

             1. Yönerge  Aşağıdaki metni okuyunuz.

            Organizmalar ve fiziksel çevre arasındaki ilişkiler zamanla de-
            ğişebilir. 1905'ten önce Amerika’nın Arizona eyaletindeki Kai-
            bab platosunda yaşayan ren geyiklerin sayısının yaklaşık 4000,
            platonun ortalama taşıma kapasitesinin yaklaşık 30.000 ren ge-
            yiği olduğu tahmin ediliyordu.  Kaibab platosundaki ormanlık
            alan; koyunlar, sığırlar ve atlar tarafından otlatılmıştı. Bu ne-
            denle otların çoğu yok olmuştu. Yetkililer, ren geyiklerini koru-
            manın ilk adımının avlanmayı yasaklamak olduğunu düşün-
            müşlerdi. 1907 ile 1920 yılları arasında 816 dağ aslanı, 20 kurt,
            7388 çakal, ren geyiğinin avcısı olması nedeniyle öldürülmüştü.
            Bununla birlikteren geyikleri gibi otla beslenen at, koyun, sığır
            gibi hayvanların da sayısını azaltmışlardı. Bu durum, otlatma alanı ve çalılık alanların artışına neden
            olmuştur.  Yiyecek bolluğu,  ren geyiği popülasyonunun hızla çoğalmasını sağlamıştır. Ancak, avlanma-
            nın yasaklanması, ren geyiği popülasyonunun kontrolsüzleşmesi sonucunu beraberinde getirdi. Böylece
            popülasyon, 1920'de on kat artarak 60.000 ren geyiğine ve 1924'te ise 100.000 ren geyiğinin üzerine çıktı.
            Ren geyiği popülasyonunun çok artmasının sonucu olarak ren geyiklerinin açlık tehlikesiyle karşı karşı-
            ya olduğu bildirildi. Ren Geyiği Araştırma Komitesi, yöre halkına ren geyiği sayısının yarıya indirilmesi-
            ni tavsiye etti. Avlanmaya tekrar izin verildi ve 1924 sonbaharında 675 kadar ren geyiği avcılar tarafından
            öldürüldü. Ancak bu geyikler, aynı yılın bahar mevsiminde doğan ren geyiği sayısının yalnızca onda biri
            kadardı. Aynı yıl kış mevsiminde 60.000 ren geyiğinin ise açlıktan öldüğü tahmin edilmektedir.


             2. Yönerge  "Zamanı" yatay eksene ve "geyik sayısını"  düşey eksene yerleştirerek ren geyiği popülasyonu verileri-
                     nin grafiğini çiziniz.



                      VERİ TABLOSU
                       Yıl   Gey k sayısı
                       1905      4.000
                       1910      9.000
                       1915     25.000
                       1920     65.000
                       1924   100.000
                       1925     60.000
                       1926     40.000
                       1927     37.000
                       1928    35.000
                       1929    30.000
                       1930    25.000
                      1931     20.000
                      1935     18.000
                      1939     10.000





                                                                                                    89
   85   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95