Page 158 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

68 FELSEFE 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

“TOPLUMSAL SÖZLEŞME”
ETKİNLİĞİ
ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KÂĞIDI

1. Aşağıdaki metni okuyup metinden hareketle ilgili soruları cevaplayınız.

İnsanların doğal yaşam hâlindeyken korunmalarını zorlaştıran bazı engeller ve bu engellerden kurtul-
mak için çaba harcayan ama tek tek bireylerin gayretleriyle gerçekleşmeyen durumlar vardır. Artık eski
durumlar da devam edemeyecektir. Yapılacak tek şey, güç birliğinin oluşturulması ve engellere karşı bu
yönetimle (halkı temsil eden) harekete geçilmesidir. Güç birliğine dayalı yönetim ancak birçok kişinin
bir araya gelmesiyle mümkündür. Fakat her insanın gücü ve özgürlüğü kendini korumanın temel aracı
olduğu için birey kendine zarar vermeden, nefsine karşı sorumlu olduğu görevi de bir yana bırakma-
dan bu gücünü ve özgürlüğünü nasıl başkalarına devredecek? İşte toplum sözleşmesinin çözüm yolu
bulduğu temel problem budur. Yani her üye canını ve malını ortak güçle koruyan bir toplum biçimi
bulacak, bu toplum biçiminde her insan hem herkesle birleşecek hem kendi emrinde kalacak hem
de eskisi kadar özgür olacaktır. Burada toplumun her üyesi, kendini bütün haklarıyla birlikte birliğe
bağlayacaktır. Durum herkes için eşit olduğundan bunu başkalarının zararına çevirmek de kimsenin
çıkarına olmayacaktır. Herkes, varlığını ve gücünü toplumsal talebin emrine verecek ve her üye bütü-
nün bölünmez bir parçası kabul edilecektir. Birlik sözleşmesi, kişi yerine tüzel ve kolektif bir bütüne
dayanacaktır. Bu bütün ortak benliğini, yaşamını ve istemini bu sözleşmeden alacaktır. Bu tüzel kişiye
eskiden site şimdi ise cumhuriyet denilmektedir.
J.J. Rousseau, “Toplum Sözleşmesi” adlı eserinden alıntılanmıştır.

a. Metinde siyaset felsefesinin hangi temel kavramları yer almaktadır?

b. Bu metni iktidarın kaynağı ve ideal devlet düzeni açısından değerlendiriniz.

c. Metinde özgürlük ve sorumluluk kavramları arasında nasıl bir ilişki kurulmuştur?

ç. Bireyin egemenlik sorununun “doğal yaşam” veya “yapay devlet düzeni” içindeki pozitif ve negatif
yanlarını değerlendiriniz.

156
Hazırlayan: İbrahim KAYGUSUZ